Slovakiya Rusiyanın qaz mübahisəsinə cavab olaraq ukraynalı qaçqınlara yardımı kəsməklə hədələyir

Slovakiyanın baş naziri Robert Fiko bəyan edib ki, Kiyev Rusiya təbii qazını Mərkəzi Avropaya tədarük edən boru kəmərini bağladıqdan sonra hökuməti Ukraynaya qarşı cavab tədbirləri nəzərdən keçirir.

Slovakiyanın baş naziri Robert Fiko Rusiya qazının Slovakiyaya öz ərazisindən nəqlini dayandırmaq qərarına görə Ukraynaya qarşı bir sıra cavab tədbirləri çərçivəsində bu ölkədə yaşayan 130 mindən çox ukraynalı qaçqına maliyyə yardımını kəsməklə hədələyib.

“Facebook”da yayımladığı videomüraciətdə Fico bildirib ki, “Smer” partiyası Ukraynaya elektrik enerjisinin verilişini kəsməyi də nəzərdən keçirəcək və Slovakiyanın ərazisinə Rusiya qazının girişinin dayandırılması ilə əlaqədar məruz qaldığı maliyyə itkisinə görə kompensasiya tələb edəcək.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Agentliyi (UNHCR) dekabrın 8-nə Slovakiyada 130 532 ukraynalı qaçqının olduğunu təxmin edir ki, onların böyük əksəriyyəti birbaşa iki ölkə arasındakı ümumi sərhədi keçib.

Kiyev Rusiyanın Ukraynanı işğal etməzdən əvvəl Rusiyanın enerji nəhəngi "Qazprom"la imzaladığı 5 illik tranzit müqaviləsini yeniləməyəcəyini bildirdikdən sonra Rusiya qazının Ukrayna ərazisindən sovet dövründən qalma boru kəməri ilə ixracı yanvarın 1-də dayandırılıb.

Slovakiya aylarla Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenskini ucuz rus qazının Avropaya nəqlini saxlamaq üçün müqaviləni yeniləməyə inandırmağa çalışıb.

İki ölkə arasında mübahisə son həftələrdə Zelenkskinin müqaviləni yeniləməkdən imtina etməsi ilə kəskinləşib. Ukrayna lideri iddia edib ki, o, ölkələrə “[öz qanları ilə] əlavə milyardlar qazanmağa” imkan verməyəcək.

Fico cavab olaraq bildirib ki, Rusiya qazının kəsilməsi Avropada qaz və elektrik enerjisinin qiymətlərini artıracaq və son nəticədə Avropa İttifaqına Rusiyadan daha çox zərər verəcək.

O əlavə edib ki, Slovakiyada qaz çatışmazlığı olmayacaq, çünki o, əvəzedici tədbirlər görüb, lakin Ukraynanın Rusiya qazını kəsmək qərarı Bratislava üçün digər ölkələrdən tranzit ödənişlərinin 500 milyon avro itirilməsi deməkdir.

Ötən il Slovakiya Azərbaycandan təbii qaz almaq üçün qısamüddətli pilot müqavilə və Polşa vasitəsilə ABŞ-dan alınan mayeləşdirilmiş təbii qazın (LNG) idxalına dair saziş imzalayıb. O, həmçinin Avstriya, Macarıstan və Çexiya boru kəmərləri ilə qaz ala bilər.

Bununla belə, Fiko iddia edib ki, müqavilənin ləğvi Avropa İttifaqına qarşıdakı iki il ərzində ümumilikdə 120 milyard avroya başa gələcək.

Avropa İttifaqının üzvü olmayan Moldovada səlahiyyətlilər dekabrda fövqəladə vəziyyət elan edərək, müqavilənin müddəti bitdikdən sonra ciddi qaz qıtlığının olacağını proqnozlaşdırıblar.

Avropa Komissiyası Avropanın bu dəyişikliyə hazır olduğunu və əksər ölkələrin Rusiya qazı olmadan edə biləcəyini bildirib.

"Biz Ukrayna ərazisindən tranzitin dayandırılmasının Aİ-nin tədarük təhlükəsizliyinə təsirinin məhdud olacağını gözləyirik. Hazırda Ukraynadan ildə 14 milyard kubmetr qaz keçir, LNG və qeyri-Rusiya boru kəmərləri alternativ marşrutlarla idxal olunur", - Avropa Komissiyası bildirib.

Polşa hökuməti müqavilənin başa çatmasını Rusiya üzərində “qələbə” kimi qiymətləndirib.

Ukraynanın qıcıqlanmasına görə, Moskva ilə uzun müddətdir dostluq münasibətində olan Fiko keçən ay Rusiya prezidenti Vladimir Putinə qaz tədarükünü müzakirə etmək üçün səfər edib və Kiyevin çox asılı olduğu ehtiyat elektrik təchizatını kəsməklə hədələyib.

Həmin vaxt Polşa Slovakiyadan mümkün itkiləri kompensasiya etmək üçün Ukraynaya enerji ixracını artırmağa hazır olduğunu bildirmişdi.

Zelenski isə Fikonu Putinə “müharibəni maliyyələşdirməyə və Ukraynanı zəiflətməyə” kömək etməkdə ittiham edib. Keçən həftə Ukrayna lideri deyib ki, Fikonun razılaşmanı saxlamaq səyləri Slovakiyanın Rusiyanın istəyi ilə Ukraynaya qarşı “ikinci enerji cəbhəsi” açması deməkdir.