Suveydadakı döyüşçülərin lazım gələrsə rejim qüvvələrini dəf etməyə hazır olduqlarını bəyan edən Suriyanın druz icmasının ruhani lideri müvəqqəti hökuməti demokratik çərçivə yarada bilmədiyi və xalqın tələblərinə məhəl qoymadığı üçün tənqid edib.
Suriyadakı druz icmasının ruhani lideri Şeyx Hikmət əl-Həcəri druzlarla HTŞ rejimi arasında heç bir razılaşmanın olmadığını bildirib. Əl-Həcəri deyib ki, Süveydə döyüşçüləri döyüşə girməyə və lazım gələrsə rejim qüvvələrini dəf etməyə hazırdır.
"Dəməşq hökuməti ilə danışıqlar davam edir, lakin razılığa gəlməyin çətin olduğu aydındır" dedi əl-Həcəri bu gün NPR-yə verdiyi müsahibədə. O əlavə edib ki, “silahlı terrorçu qruplar indi özlərini Dəməşqdə faktiki hakimiyyət kimi görürlər və bu vəziyyət həm suriyalılar, həm də beynəlxalq ictimaiyyət üçün qəbuledilməzdir”.
Suveydada təhlükəsizliyi təmin edən druz qüvvələrinin “olduğu kimi qalacağını” və əyalətin HTŞ rejiminin nəzarəti altında olan bölgələrlə sərhədlərinə nəzarəti davam etdirəcəyini vurğulayan Şeyx Əl-Həcəri, “zəruri hallarda hökumət qüvvələrini dəf etmək üçün döyüşçülərini səfərbər etdiklərini və müdafiə vasitələri hazırladıqlarını” bildirib.
O deyib ki, druzlar heç bir kənar müdaxiləyə can atmırlar, çünki bu, keçid mərhələsi və təhlükəli məqamdır. Druzların lideri qan tökülməsinin həmişə daha çox qan tökülməsinə səbəb olduğunu və druzların “məzhəbçiliyi rədd etdiyini və sivil dövlət arzuladığını” vurğulayıb.
Əvvəllər Suriyanın müvəqqəti hökumətini pisləyən Əl-Həcəri deyib ki, bu yaxınlarda elan edilmiş konstitusiya həqiqi demokratiya qurmaqdansa, vahid hökmdarın hakimiyyətini birləşdirmək üçün seçilmiş komitə tərəfindən hazırlanıb.
Əl-Həcəri müvəqqəti hökuməti birtərəfli qərarlar qəbul etməkdə, mənalı iştirakı istisna etməkdə və Milli Dialoq Konfransına geri qaytarıla bilən, məyusedici nəticələr verən tələsik, beş saatlıq rəsmiyyət kimi yanaşmaqda ittiham edib.
Druzların lideri rejimi xalqın tələblərinə və "inqilabın" real məqsədlərinə məhəl qoymamaqda davam edərkən lazımi dövlət institutlarını inkişaf etdirmədiyinə görə tənqid edib.
Ruhani lider hazırkı iqlimlə bağlı narahatlığını dilə gətirib, onun qeyri-sabit və süni olduğunu, beynəlxalq aləmdə saxta birlik imici yaratmağa yönəlmiş boş ritorika ilə dəstəklənən istehsal fasadının olduğunu bildirib. O, həmçinin dövlət qurumlarında təcrübəli məmurların özbaşına işdən azad edilməsini, eləcə də səriştəsiz rəhbərlərin təyin edilməsini əsas gətirərək administrasiyanın kadr qərarlarını pisləyib.
Şeyx Əl-Həcəri “milli sabitlik” üçün əməkdaşlığa açıq olduğunu təkrarladı, lakin mövcud konstitusiyanın ləğvi və bütün suriyalıları təmsil edən “qanuni demokratik çərçivənin” yaradılması da daxil olmaqla kursun təcili dəyişdirilməsini tələb edib.
"Qan tökülməsi həmişə daha çox qan tökülməsinə səbəb olur" deyən əl-Həcəri əlavə edib: "Biz bu məzhəbçiliyi rədd edirik. Biz sivil dövlət qurmaq istəyirik".
Məzhəb təhlükələri
NPR qeyd edib ki, Latakiyadakı qırğınlardan üç gün sonra komendant saatı qaldırılan kimi druz liderləri sahildəki universitetlərdə təhsil alan 1200-dən çox druz tələbəsini təxliyə ediblər.
Gənclər, o cümlədən gələcəyin mühəndisləri və həkimləri, hökumətin anti-Ələvi zorakılığını yatırtmaq üçün elektrik, su və telefon siqnallarını kəsdikdən sonra üç gün yataqxanalarda qapalı qalmaqdan qorxduqlarını izah etdilər.
Druz liderləri, onlarla ələvi ailəsini də bölgədən təxliyə etdiklərini və mərkəzi hökumətə etimad göstərməyən azlıq qruplarının artan ittifaqından birinə sığınmaq üçün Sveydaya gətirdiklərini söyləyib.
Ən güclü druz milisi olan “Şərəf Adamları” hərəkatının komandiri və sözçüsü Basim Abu Fəqr, “Biz özümüzü aldada bilmərik” deyib. “Sahildə baş verənlərdən sonra belə qənaətə gəldik ki, vəziyyət belə davam edərsə, biz digər məzhəblərlə, xüsusən də islamçı sünni ərəblərlə birlikdə yaşaya bilmərik.”
İsrail müdafiəsi, druz şübhəsi
İsrailin 1967-ci ildə işğal etdiyi İsraildə və Qolan Təpələrində təxminən 150.000 druz yaşayır. Digər ərəblərdən fərqli olaraq, İsrail druzlarının İsrail ordusunda xidmət etməsi tələb olunur.
Suriyanın ruhani lideri əl-Həcəri deyib: “Biz həmişə olduğumuz torpaqlara sadiqik.”
NPR qeyd edib ki, bəzi druzlar İsrailin səylərini bölücü kimi görür, lakin İsrail Suriyanın druz icmasının "dəstəklərini qazanmağa" çalışır.
Mart ayında işğal rejimi 1948-ci ildə ölkə qurulandan bəri ilk dəfə olaraq Colan təpələrinin Suriya tərəfindəki druz din xadimlərinin İsrailə daxil olmasına icazə verdi. Qrupun İsrail hərbçilərinin nəzarətində olan görkəmli ziyarətgahı ziyarət etməsinə Suriyanın qalan hissəsindəki druz liderləri etiraz etdilər.
İsrail Suriyanın cənubundakı hökumət hərbi obyektlərinə hava hücumlarını artırıb və HTŞ rejiminə Suriyanın suverenliyinə “əhəmiyyətli təhlükə” yaradan Dəməşqin cənubuna qüvvələr yerləşdirməməsi barədə xəbərdarlıq edib. Mart ayında Dürzi milisləri ilə HTŞ rejimi qüvvələri arasında Dəməşqin ətrafı Jaramana bölgəsində baş verən toqquşmadan sonra İsrail Müdafiə Nazirliyi druzları “qorumaq” üçün hərbi müdaxilə edəcəyini açıqlayıb.
İsrailin müdafiə naziri İsrael Katz, "Suriyadakı radikal islamçı rejimin druzlara zərər vurmasına icazə verməyəcəyik. Əgər rejim druzlara zərər verərsə, onu vuracağıq" deyib.
Suveyda və Jaramanadakı druzlar bu müdafiəni nə istəmədiklərini, nə də tələb etdiklərini söylədilər.
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahuya istinad edən Basim Əbu Fəqr, "Netanyahu druzları qorumaq istədiyini söylədikdə, bu, öz maraqlarına çatmaq üçündür" deyə bildirib.
Fəqr bildirib ki, onun hərəkatında 100 kənddə tüfəng, pulemyot, raket və minaatanlarla silahlanmış adamlar var, lakin döyüşçülərin sayını verməkdən imtina edib.
"Onlar bizi kafir kimi görürlər, düşünürlər ki, bizi öldürməli, qadınlarımızı zorlamalı və pulumuzu oğurlamalıdırlar" Fəqr deyib. "Beləliklə, bəli, narahatlıq var. Amma biz də hazırıq, silahlarımız var."
Dürzilərin müstəqillik istəmədiklərini deyən Fəqr, "Biz hökumətə sadiq deyilik, lakin Suriyanı paytaxtımız Dəməşqlə birləşdirmək istəyirik. Çünki bir insanın öz ölkəsində olmadığı müddətcə ləyaqəti yoxdur" deyib.
Yeni druz milisləri
NPR-ə görə, ən son qurulan Suveyda Hərbi Şurası, qəbul edilən təhdidlərə cavab olaraq yeni Druzə milislərinin yaradıldığını söyləyən NPR-ə görə, İsrail və ABŞ da daxil olmaqla, digər ölkələrdən yardım qəbul etmək üçün "daha yumşaq" bir fikirdədir.
Əsəd rejiminin hərbi qüvvələrindən qaçan və hazırda paramilitar qrupa komandanlıq edən zabit Tarik əl-Şufi deyib: “Biz torpağımızın bütövlüyünü, torpağın və dağların ləyaqətini qoruyan hər kəslə əməkdaşlığa hazırıq. Azad dünyadan, xüsusən də ABŞ və İsraildən bütün Druzi bölgəsini istənilən ekstremist hücuma qarşı müdafiə etmələrini xahiş edirik”.
ABŞ rəsmiləri ilə görüşmədiyini deyən Əl-Şufi deyib ki, milislər dekabr ayında tərk edilmiş ordu bazalarından ələ keçirilən silahlara arxalanaraq, əsgərlərin “işə götürməyin” ilkin mərhələsindədirlər.
NPR xəbər verir ki, Suveydanın cənub kəndlərindən birindəki tarixi daş evdə Şufi və digər komandirlər kişi və gəncləri bir araya toplayıb, onlarla birlikdə döyüşməyi xahiş ediblər. Bəzi kəndlilər silahların haradan gələcəyindən narahat olduqlarını bildiriblər.
Məlumatda deyilir ki, orada olanlardan bəziləri Şufinin milislərinə beyət edib.
Suriyada vətəndaş müharibəsi şiddətlənir... “Dəməşqlə razılaşma yoxdur, biz döyüşməyə hazırıq”
Suveydadakı döyüşçülərin lazım gələrsə rejim qüvvələrini dəf etməyə hazır olduqlarını bəyan edən Suriyanın druz icmasının ruhani lideri müvəqqəti hökuməti demokratik çərçivə yarada bilmədiyi və xalqın tələblərinə məhəl qoymadığı üçün tənqid edib.
Suriyadakı druz icmasının ruhani lideri Şeyx Hikmət əl-Həcəri druzlarla HTŞ rejimi arasında heç bir razılaşmanın olmadığını bildirib. Əl-Həcəri deyib ki, Süveydə döyüşçüləri döyüşə girməyə və lazım gələrsə rejim qüvvələrini dəf etməyə hazırdır.
"Dəməşq hökuməti ilə danışıqlar davam edir, lakin razılığa gəlməyin çətin olduğu aydındır" dedi əl-Həcəri bu gün NPR-yə verdiyi müsahibədə. O əlavə edib ki, “silahlı terrorçu qruplar indi özlərini Dəməşqdə faktiki hakimiyyət kimi görürlər və bu vəziyyət həm suriyalılar, həm də beynəlxalq ictimaiyyət üçün qəbuledilməzdir”.
Suveydada təhlükəsizliyi təmin edən druz qüvvələrinin “olduğu kimi qalacağını” və əyalətin HTŞ rejiminin nəzarəti altında olan bölgələrlə sərhədlərinə nəzarəti davam etdirəcəyini vurğulayan Şeyx Əl-Həcəri, “zəruri hallarda hökumət qüvvələrini dəf etmək üçün döyüşçülərini səfərbər etdiklərini və müdafiə vasitələri hazırladıqlarını” bildirib.
O deyib ki, druzlar heç bir kənar müdaxiləyə can atmırlar, çünki bu, keçid mərhələsi və təhlükəli məqamdır. Druzların lideri qan tökülməsinin həmişə daha çox qan tökülməsinə səbəb olduğunu və druzların “məzhəbçiliyi rədd etdiyini və sivil dövlət arzuladığını” vurğulayıb.
Əvvəllər Suriyanın müvəqqəti hökumətini pisləyən Əl-Həcəri deyib ki, bu yaxınlarda elan edilmiş konstitusiya həqiqi demokratiya qurmaqdansa, vahid hökmdarın hakimiyyətini birləşdirmək üçün seçilmiş komitə tərəfindən hazırlanıb.
Əl-Həcəri müvəqqəti hökuməti birtərəfli qərarlar qəbul etməkdə, mənalı iştirakı istisna etməkdə və Milli Dialoq Konfransına geri qaytarıla bilən, məyusedici nəticələr verən tələsik, beş saatlıq rəsmiyyət kimi yanaşmaqda ittiham edib.
Druzların lideri rejimi xalqın tələblərinə və "inqilabın" real məqsədlərinə məhəl qoymamaqda davam edərkən lazımi dövlət institutlarını inkişaf etdirmədiyinə görə tənqid edib.
Ruhani lider hazırkı iqlimlə bağlı narahatlığını dilə gətirib, onun qeyri-sabit və süni olduğunu, beynəlxalq aləmdə saxta birlik imici yaratmağa yönəlmiş boş ritorika ilə dəstəklənən istehsal fasadının olduğunu bildirib. O, həmçinin dövlət qurumlarında təcrübəli məmurların özbaşına işdən azad edilməsini, eləcə də səriştəsiz rəhbərlərin təyin edilməsini əsas gətirərək administrasiyanın kadr qərarlarını pisləyib.
Şeyx Əl-Həcəri “milli sabitlik” üçün əməkdaşlığa açıq olduğunu təkrarladı, lakin mövcud konstitusiyanın ləğvi və bütün suriyalıları təmsil edən “qanuni demokratik çərçivənin” yaradılması da daxil olmaqla kursun təcili dəyişdirilməsini tələb edib.
"Qan tökülməsi həmişə daha çox qan tökülməsinə səbəb olur" deyən əl-Həcəri əlavə edib: "Biz bu məzhəbçiliyi rədd edirik. Biz sivil dövlət qurmaq istəyirik".
Məzhəb təhlükələri
NPR qeyd edib ki, Latakiyadakı qırğınlardan üç gün sonra komendant saatı qaldırılan kimi druz liderləri sahildəki universitetlərdə təhsil alan 1200-dən çox druz tələbəsini təxliyə ediblər.
Gənclər, o cümlədən gələcəyin mühəndisləri və həkimləri, hökumətin anti-Ələvi zorakılığını yatırtmaq üçün elektrik, su və telefon siqnallarını kəsdikdən sonra üç gün yataqxanalarda qapalı qalmaqdan qorxduqlarını izah etdilər.
Druz liderləri, onlarla ələvi ailəsini də bölgədən təxliyə etdiklərini və mərkəzi hökumətə etimad göstərməyən azlıq qruplarının artan ittifaqından birinə sığınmaq üçün Sveydaya gətirdiklərini söyləyib.
Ən güclü druz milisi olan “Şərəf Adamları” hərəkatının komandiri və sözçüsü Basim Abu Fəqr, “Biz özümüzü aldada bilmərik” deyib. “Sahildə baş verənlərdən sonra belə qənaətə gəldik ki, vəziyyət belə davam edərsə, biz digər məzhəblərlə, xüsusən də islamçı sünni ərəblərlə birlikdə yaşaya bilmərik.”
İsrail müdafiəsi, druz şübhəsi
İsrailin 1967-ci ildə işğal etdiyi İsraildə və Qolan Təpələrində təxminən 150.000 druz yaşayır. Digər ərəblərdən fərqli olaraq, İsrail druzlarının İsrail ordusunda xidmət etməsi tələb olunur.
Suriyanın ruhani lideri əl-Həcəri deyib: “Biz həmişə olduğumuz torpaqlara sadiqik.”
NPR qeyd edib ki, bəzi druzlar İsrailin səylərini bölücü kimi görür, lakin İsrail Suriyanın druz icmasının "dəstəklərini qazanmağa" çalışır.
Mart ayında işğal rejimi 1948-ci ildə ölkə qurulandan bəri ilk dəfə olaraq Colan təpələrinin Suriya tərəfindəki druz din xadimlərinin İsrailə daxil olmasına icazə verdi. Qrupun İsrail hərbçilərinin nəzarətində olan görkəmli ziyarətgahı ziyarət etməsinə Suriyanın qalan hissəsindəki druz liderləri etiraz etdilər.
İsrail Suriyanın cənubundakı hökumət hərbi obyektlərinə hava hücumlarını artırıb və HTŞ rejiminə Suriyanın suverenliyinə “əhəmiyyətli təhlükə” yaradan Dəməşqin cənubuna qüvvələr yerləşdirməməsi barədə xəbərdarlıq edib. Mart ayında Dürzi milisləri ilə HTŞ rejimi qüvvələri arasında Dəməşqin ətrafı Jaramana bölgəsində baş verən toqquşmadan sonra İsrail Müdafiə Nazirliyi druzları “qorumaq” üçün hərbi müdaxilə edəcəyini açıqlayıb.
İsrailin müdafiə naziri İsrael Katz, "Suriyadakı radikal islamçı rejimin druzlara zərər vurmasına icazə verməyəcəyik. Əgər rejim druzlara zərər verərsə, onu vuracağıq" deyib.
Suveyda və Jaramanadakı druzlar bu müdafiəni nə istəmədiklərini, nə də tələb etdiklərini söylədilər.
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahuya istinad edən Basim Əbu Fəqr, "Netanyahu druzları qorumaq istədiyini söylədikdə, bu, öz maraqlarına çatmaq üçündür" deyə bildirib.
Fəqr bildirib ki, onun hərəkatında 100 kənddə tüfəng, pulemyot, raket və minaatanlarla silahlanmış adamlar var, lakin döyüşçülərin sayını verməkdən imtina edib.
"Onlar bizi kafir kimi görürlər, düşünürlər ki, bizi öldürməli, qadınlarımızı zorlamalı və pulumuzu oğurlamalıdırlar" Fəqr deyib. "Beləliklə, bəli, narahatlıq var. Amma biz də hazırıq, silahlarımız var."
Dürzilərin müstəqillik istəmədiklərini deyən Fəqr, "Biz hökumətə sadiq deyilik, lakin Suriyanı paytaxtımız Dəməşqlə birləşdirmək istəyirik. Çünki bir insanın öz ölkəsində olmadığı müddətcə ləyaqəti yoxdur" deyib.
Yeni druz milisləri
NPR-ə görə, ən son qurulan Suveyda Hərbi Şurası, qəbul edilən təhdidlərə cavab olaraq yeni Druzə milislərinin yaradıldığını söyləyən NPR-ə görə, İsrail və ABŞ da daxil olmaqla, digər ölkələrdən yardım qəbul etmək üçün "daha yumşaq" bir fikirdədir.
Əsəd rejiminin hərbi qüvvələrindən qaçan və hazırda paramilitar qrupa komandanlıq edən zabit Tarik əl-Şufi deyib: “Biz torpağımızın bütövlüyünü, torpağın və dağların ləyaqətini qoruyan hər kəslə əməkdaşlığa hazırıq. Azad dünyadan, xüsusən də ABŞ və İsraildən bütün Druzi bölgəsini istənilən ekstremist hücuma qarşı müdafiə etmələrini xahiş edirik”.
ABŞ rəsmiləri ilə görüşmədiyini deyən Əl-Şufi deyib ki, milislər dekabr ayında tərk edilmiş ordu bazalarından ələ keçirilən silahlara arxalanaraq, əsgərlərin “işə götürməyin” ilkin mərhələsindədirlər.
NPR xəbər verir ki, Suveydanın cənub kəndlərindən birindəki tarixi daş evdə Şufi və digər komandirlər kişi və gəncləri bir araya toplayıb, onlarla birlikdə döyüşməyi xahiş ediblər. Bəzi kəndlilər silahların haradan gələcəyindən narahat olduqlarını bildiriblər.
Məlumatda deyilir ki, orada olanlardan bəziləri Şufinin milislərinə beyət edib.