ABŞ-da ən yüksək rəsmi vəzifəyə seçilən yəhudi əsilli Amerika Senatının rəhbəri Şumer Netanyahunun yolunu azdığını bildirib və İsraildə seçkilərin keçirilməsini tələb edib. Təl-Əvivin beynəlxalq təcridin öhdəsindən gələ bilməyəcəyini ifadə edən Şumer Ağ Evi silah yardımlarını kəsməyə də çağırıb.
ABŞ Senatında çoxluğun lideri Çarlz Şumer cümə axşamı bildirib ki, İsrail baş nazir Benyamin Netanyahu və onun ekstremist koalisiyasının üzvlərinin əlində beynəlxalq "pariya"ya çevrilə bilər. Senatdakı çıxışına bir yəhudi amerikalı olaraq özünü "böyük bir öhdəlik" hiss etdiyini söyləyərək başlayan Şumer, İsrail hökumətini yeni seçkilər keçirməyə çağırıb. O, israillilərin “hamıdan yaxşı başa düşür” ki, ölkələrinin dünyanın qalan hissəsi tərəfindən qaçınılan təcrid olunmuş bir dövlət kimi uğur qazanmağa ümid edə bilməyəcəyini və xalqın seçki keçirilsə, “daha yaxşı liderləri” seçəcəyini müdafiə edib.
'SÜLHƏ MANE NETANYAHUDUR'
ABŞ tarixində xalq səsverməsi ilə administrasiyaya daxil olan ən yüksək rütbəli yəhudi məmuru Şumer, Netanyahunun "Smotrich və Ben-Gvir kimi ekstremistlərlə koalisiya quraraq yolunu azdığını" və onların tələblərinə boyun əydiyini söyləyib. Şumerin fikrincə, tək dövlət istəyənlər əslində əbədi davam edəcək müharibə istəyirlər. Nyu-York senatoru da Demokratlar qrupunun daxilindən gələn təzyiqlərə qoşularaq, Təl-Əviv hökumətinin Qəzzaya yardım göstərmək şərtlərini yaxşılaşdırmadığı təqdirdə prezident Baydeni silah satışını dayandırmağa çağırıb və Təl-Əvivin “təhlükəli” siyasətinin ABŞ yardım standartlarını sınaqdan keçirdiyini bildirib. Səkkiz Demokrat senator bu həftə Qəzzaya daha humanitar yardıma icazə verilməsə, ABŞ-ın İsrailə yardımının dayandırılmasını dəstəkləyəcəklərini bildiriblər. Hələ rəsmi olaraq bu səylərə qoşulmayan Şumer həmçinin əlavə edib ki, Netanyahu, ekstremist israillilər, HƏMAS və Fələstin prezidenti Mahmud Abbası “sülhə qarşı dörd maneə” kimi qruplaşdırıb.
ƏN AYDIN SİQNAL
Bayden administrasiyasına yaxın mətbuat mənbələrinə görə, Konqresdə Təl-Əvivin ən sadiq müttəfiqlərindən biri olan Şumerin bu açıqlamaları Netanyahunun Qəzzədəki müharibəni idarə etməsindən “məyusluqlarının” artdığını və hətta “yaxınların gələcəyinin” İsraillə ABŞ arasındakı əlaqələr təhdid altında olduğunu göstərir. Bu İsraili təhdid edə biləcəyinə dair İsrailə verilən ən aydın siqnaldır. Bayden son aylarda Netanyahudan narazılığını tez-tez dilə gətirsə də, o, heç vaxt açıq şəkildə israillilərə baş naziri əvəz etməyi təklif etməyib. Lakin son vaxtlar Netanyahu ilə Bayden arasındakı münaqişənin sövdələşmədən başqa bir şey olmadığı və bunun hər iki tərəfə fayda verdiyi qiymətləndirilir. Buna görə də ABŞ prezidenti Təl-Əvivin müharibə siyasətini daim tənqid edir və İsraildə Netanyahunun xeyrinə sıraları bağlayır. Digər tərəfdən, Netanyahuya qarşı sərt ifadələr işlətməklə - və İsrailə silah tədarük etməyə davam edərkən - Bayden daxili siyasətdə Vaşinqton administrasiyasına yönəlmiş "həddindən artıq İsrail dəstəyi" tənqidlərini qismən aradan qaldırır.
ONLAR NƏ DEDİ?
ABŞ Respublikaçı Yəhudi Koalisiyası (RJC) Şumeri çıxışında "həddi keçməkdə" günahlandırıb. Senatda azlıqların lideri, respublikaçı Mitch McConnell, İsrailin “özünü müdafiə edən müttəfiqə layiq olduğunu” söyləyib və yeni seçki çağırışını “qrotesk” adlandırıb.
Nümayəndələr Palatasının spikeri, respublikaçı Mayk Conson Şumerin seçki çağırışını “son dərəcə yersiz” hesab edib və “Amerika liderinin belə bölücü rol oynamasının tamamilə yanlış olduğunu” deyib.
Netanyahunun partiyası Likuddan əks bəyanatda bildirilib ki, İsrail “banan respublikası” deyil, Netanyahunu baş nazir seçən “qürurlu və müstəqil demokratiya”dır. Demokratik yəhudi senator Brian Schatz Şumerin çıxışını “cəsur” və “tarixi” kimi qiymətləndirib.
İsrailin əsas müxalifət lideri Yair Lapid bəyan edib ki, İsrail Netanyahuya görə ABŞ-dakı ən böyük tərəfdarlarını itirir.
“İsrail pariyaya çevrilmək riski ilə üz-üzədir”
ABŞ-da ən yüksək rəsmi vəzifəyə seçilən yəhudi əsilli Amerika Senatının rəhbəri Şumer Netanyahunun yolunu azdığını bildirib və İsraildə seçkilərin keçirilməsini tələb edib. Təl-Əvivin beynəlxalq təcridin öhdəsindən gələ bilməyəcəyini ifadə edən Şumer Ağ Evi silah yardımlarını kəsməyə də çağırıb.
ABŞ Senatında çoxluğun lideri Çarlz Şumer cümə axşamı bildirib ki, İsrail baş nazir Benyamin Netanyahu və onun ekstremist koalisiyasının üzvlərinin əlində beynəlxalq "pariya"ya çevrilə bilər. Senatdakı çıxışına bir yəhudi amerikalı olaraq özünü "böyük bir öhdəlik" hiss etdiyini söyləyərək başlayan Şumer, İsrail hökumətini yeni seçkilər keçirməyə çağırıb. O, israillilərin “hamıdan yaxşı başa düşür” ki, ölkələrinin dünyanın qalan hissəsi tərəfindən qaçınılan təcrid olunmuş bir dövlət kimi uğur qazanmağa ümid edə bilməyəcəyini və xalqın seçki keçirilsə, “daha yaxşı liderləri” seçəcəyini müdafiə edib.
'SÜLHƏ MANE NETANYAHUDUR'
ABŞ tarixində xalq səsverməsi ilə administrasiyaya daxil olan ən yüksək rütbəli yəhudi məmuru Şumer, Netanyahunun "Smotrich və Ben-Gvir kimi ekstremistlərlə koalisiya quraraq yolunu azdığını" və onların tələblərinə boyun əydiyini söyləyib. Şumerin fikrincə, tək dövlət istəyənlər əslində əbədi davam edəcək müharibə istəyirlər. Nyu-York senatoru da Demokratlar qrupunun daxilindən gələn təzyiqlərə qoşularaq, Təl-Əviv hökumətinin Qəzzaya yardım göstərmək şərtlərini yaxşılaşdırmadığı təqdirdə prezident Baydeni silah satışını dayandırmağa çağırıb və Təl-Əvivin “təhlükəli” siyasətinin ABŞ yardım standartlarını sınaqdan keçirdiyini bildirib. Səkkiz Demokrat senator bu həftə Qəzzaya daha humanitar yardıma icazə verilməsə, ABŞ-ın İsrailə yardımının dayandırılmasını dəstəkləyəcəklərini bildiriblər. Hələ rəsmi olaraq bu səylərə qoşulmayan Şumer həmçinin əlavə edib ki, Netanyahu, ekstremist israillilər, HƏMAS və Fələstin prezidenti Mahmud Abbası “sülhə qarşı dörd maneə” kimi qruplaşdırıb.
ƏN AYDIN SİQNAL
Bayden administrasiyasına yaxın mətbuat mənbələrinə görə, Konqresdə Təl-Əvivin ən sadiq müttəfiqlərindən biri olan Şumerin bu açıqlamaları Netanyahunun Qəzzədəki müharibəni idarə etməsindən “məyusluqlarının” artdığını və hətta “yaxınların gələcəyinin” İsraillə ABŞ arasındakı əlaqələr təhdid altında olduğunu göstərir. Bu İsraili təhdid edə biləcəyinə dair İsrailə verilən ən aydın siqnaldır. Bayden son aylarda Netanyahudan narazılığını tez-tez dilə gətirsə də, o, heç vaxt açıq şəkildə israillilərə baş naziri əvəz etməyi təklif etməyib. Lakin son vaxtlar Netanyahu ilə Bayden arasındakı münaqişənin sövdələşmədən başqa bir şey olmadığı və bunun hər iki tərəfə fayda verdiyi qiymətləndirilir. Buna görə də ABŞ prezidenti Təl-Əvivin müharibə siyasətini daim tənqid edir və İsraildə Netanyahunun xeyrinə sıraları bağlayır. Digər tərəfdən, Netanyahuya qarşı sərt ifadələr işlətməklə - və İsrailə silah tədarük etməyə davam edərkən - Bayden daxili siyasətdə Vaşinqton administrasiyasına yönəlmiş "həddindən artıq İsrail dəstəyi" tənqidlərini qismən aradan qaldırır.
ONLAR NƏ DEDİ?
ABŞ Respublikaçı Yəhudi Koalisiyası (RJC) Şumeri çıxışında "həddi keçməkdə" günahlandırıb. Senatda azlıqların lideri, respublikaçı Mitch McConnell, İsrailin “özünü müdafiə edən müttəfiqə layiq olduğunu” söyləyib və yeni seçki çağırışını “qrotesk” adlandırıb.
Nümayəndələr Palatasının spikeri, respublikaçı Mayk Conson Şumerin seçki çağırışını “son dərəcə yersiz” hesab edib və “Amerika liderinin belə bölücü rol oynamasının tamamilə yanlış olduğunu” deyib.
Netanyahunun partiyası Likuddan əks bəyanatda bildirilib ki, İsrail “banan respublikası” deyil, Netanyahunu baş nazir seçən “qürurlu və müstəqil demokratiya”dır. Demokratik yəhudi senator Brian Schatz Şumerin çıxışını “cəsur” və “tarixi” kimi qiymətləndirib.
İsrailin əsas müxalifət lideri Yair Lapid bəyan edib ki, İsrail Netanyahuya görə ABŞ-dakı ən böyük tərəfdarlarını itirir.