Bəzi Qərb və Ərəb ölkələri tərəfindən Fələstin dövlətinin rəsmi tanınması, həqiqi dəstəkdən daha çox, ictimai təzyiqi azaltmağa və İsrailin işğalını gücləndirməyə yönəlmiş siyasi oyundur. Aparıcı ekspertlər bildirirlər ki, İsrailə ciddi təzyiq edilmədikcə, bu təşəbbüs sırf müqaviməti zəiflətmək və status-kvonu saxlamaq məqsədi daşıyan hiyləyə çevrilir.
Rejim həmişə hiylə və hərbi gücə arxalanaraq işğalı qoruyub saxlamaq və fələstinlilərə zülm etmək istəyir. Fələstinin həqiqi təzyiq olmadan tanınması əslində Qərbin və İsrailin bu reallığı gizlətmək və ictimaiyyəti aldatmaq üçün istifadə etdiyi bir vasitədir.
Qərb ölkələrinin Fələstin dövlətini tanıması əsl dəstək əlaməti deyil; yeni hökmranlıq formalarını təkrar istehsal etmək üçün istifadə edilən bir vasitədir. Tarixi təcrübəyə və müstəmləkəçi güclərin işinə dair biliklərə əsaslanaraq, bu təşəbbüs “təhlükəsiz, müqavimətsiz və son nəticədə sionist rejimi gücləndirən” Fələstinin qurulması səyi kimi qiymətləndirilir.
Bu cür qərarlar Fələstin xalqı ilə həqiqi həmrəyliyi ifadə etməkdənsə, siyasi və media mənzərəsini idarə etməyə yönəlmiş taktiki addımlardır. Üstəlik, bu qərarlar Qəzzanın intensiv bombardmana məruz qaldığı və ağır blokadaya məruz qaldığı, humanitar böhranın pik həddə çatdığı, Fələstin müqavimətinin dünya ictimaiyyətində görünməmiş legitimlik qazandığı bir vaxta təsadüf edir. Eyni zamanda, hətta bir çox Qərb mediasında sionist rejim soyqırımda ittiham olunur və Fələstin xalqı ilə dərin həmrəylik dalğası yaranır.
Bu mühitdə “sülh”, “iki dövlətli həll” və “Qəzzanın yenidən qurulması” kimi ifadələrin işlədilməsi mahiyyətcə ictimai təzyiqi azaltmaq və İsrailin cinayətlərindən yayındırmaq üçün bir vasitəyə çevrilib.
İctimai rəyi sakitləşdirmək üçün nümayiş: Fələstinin tanınması
Son zamanlar bəzi Qərb və Ərəb ölkələri Fələstin dövlətini tanıdıqlarını bəyan ediblər. Lakin bu addım Fələstin xalqına həqiqi dəstəkdən daha çox, ictimaiyyəti aldatmağa yönəlmiş siyasi və fitnə xarakterli nümayişdir.
Bu ölkələr bu addımla öz xalqına nəsə etdiklərini nümayiş etdirmək, bununla da ictimai təzyiqləri azaltmaq və geniş yayılmış etirazlara nəzarət etmək məqsədi güdürlər. Lakin reallıqda Fələstində vəziyyət dəyişməz, işğal və zülm isə dəyişməz olaraq qalır.
Bu cür tanınma zəif və asılı Fələstini təsvir edir: ərazisinin idarə olunmasında söz sahibi olmayan, müstəqil hərbi gücə malik olmayan və xalqının hüquqlarını müdafiə etmək üçün həqiqi gücə malik olmayan Fələstin. Qərbin və bəzi ərəb ölkələrinin tanımaq istədiyi bu Fələstin kağız üzərində, faktiki olaraq öz maraqlarına tabe olan dövlətdir və Fələstin xalqının qanuni müqavimətini tanımaqda acizdir.
Bu ssenari əslində siyasi tələdir. Sərhədlər və sərvətlər İsrailin əlində qalır, Fələstin parçalanmış və mühasirəyə alınmış kiçik ərazilərə çevrilir, hətta vətəndaş müqaviməti müqavilələrin şərtlərinə görə cinayət və “terror” kimi damğalanır. Nəticədə qlobal ictimai rəydə “Fələstin məsələsinin həll olunduğu” qənaəti yaranır və İsrailə təzyiqlər azalır.
Acı təcrübədən dərs: Eyni ssenarinin təkrarı
1993-cü ildə Yasir Ərəfat və Yitzhak Rabin arasında imzalanan Oslo razılaşması tamamilə sionist işğalçıların xeyrinə olan birtərəfli razılaşma idi və nümayiş etdirdi ki, oxşar proseslər yalnız Fələstin müqavimətini zəiflətdi və işğalı əbədiləşdirdi. Guya bu razılaşma Fələstin dövlətinin yaradılmasına gətirib çıxarmalı idi; bununla belə, İsrailin qeyri-qanuni məskunlaşma fəaliyyətləri dayanmaqdan uzaq, çoxalıb. Fələstin Muxtariyyəti İsrailin təhlükəsizlik aparatına çevrilib və işğal “qanuni” pərdə altında davam edib.
Oslo razılaşmaları həm Fələstin müqavimətini zəiflətmək, həm də beynəlxalq legitimlik qazanaraq işğalı daha da genişləndirmək üçün İsrailə vaxt qazandırdı. Kağız üzərində fələstinlilərin güc əldə etdikləri görünsə də, faktiki olaraq bütün nəzarət İsrailin əlindədir.
Bu gün də eyni ssenari təkrarlanır: İşğal bitməmiş və xalqın fundamental hüquqları təmin edilməmiş fələstinlilərə “simvolik dövlət” verməyə çalışırlar. Dəfələrlə hücum edən qurda güvənmək ağılsızlıq olduğu kimi, bu prosesə etibar etmək də bir o qədər aldadıcıdır. Qərb və ərəb ölkələri də bu oyundan xəbərdardır; onlar bu addımları daha az ədalət axtarmaq, daha çox öz daxili ictimai rəyini susdurmaq və onlara qarşı təzyiqləri azaltmaq üçün atırlar.
ABŞ və sionist rejim niyə buna qarşı çıxır?
Çünki onlar bu prosesi yalnız danışıqlar yolu ilə və İsrail şərtləri ilə fələstinlilərə verilə biləcək “güzəşt” kimi qələmə vermək istəyirlər.
– Müqavimət nümayişi: Xüsusilə İsrail və ABŞ ictimaiyyətinə beynəlxalq təzyiqlər qarşısında geri çəkilmədiklərini və “əzm etməyəcəyimizi” çatdırmaqla öz daxili siyasi mövqelərini qorumağa çalışırlar.
– Şərti Güzəşt: Bu açıq-aşkar müxalifətlə onlar bu ideyanı bərqərar etməyə çalışırlar: Fələstin dövləti yalnız İsrailin şərtlərinə əməl etdiyi halda yaradıla bilər. Bu şərtlər bunlardır:
• Müqavimət qruplarının tam tərksilah edilməsi,
• HƏMAS və İslami Cihadın siyasətdən çıxarılması,
• İsrailin “yəhudi dövləti” kimi tanınması,
• Sərhədlərə, hava məkanına və resurslara nəzarətin İsrailə verilməsi.
Beləliklə, bir gün belə bir “dövlət” qurulanda hamı deyəcək ki, “bax, hətta İsrail də qəbul edib”. Bununla belə, bu, İsrail və ABŞ-ın əvvəldən layihələndirdiyi içi boş bir dövlətdən başqa bir şey olmayacaq.
Son nəticə: Əsl Fələstinin məhvi
Bu cür tanınmalar Fələstindəki vəziyyəti dəyişmir; bunlar sadəcə olaraq xalqın qəzəbini müvəqqəti yatıran ört-basdırdır. Əgər Qərb həqiqətən də Fələstinə kömək etmək istəsəydi, İsrailə ciddi təzyiq göstərərdi: sanksiyalar, diplomatik təhdidlər, işğala son qoymaq üçün konkret addımlar. Əksinə, İsraillə hərbi və iqtisadi əməkdaşlıq dayanmadan davam edir.
Ona görə də beynəlxalq qurumlar tərəfindən tanınan bu “Fələstin” əsl Fələstin deyil; Qərbin və İsrailin maraqlarını qorumaq və qanuni müqaviməti yatırmaq üçün istifadə edilən bir vasitədir.
Sadə dillə desək: Bu “tanınma” Fələstinin azadlığına doğru bir addım deyil; onun diplomatik qəfəsə salınmasının son mərhələsidir. İsrail bu qəfəsin kilidini açdı və açar Vaşinqtondadır.
Fələstinin tanınması ilə bağlı bəzi ekspertlərin fikirləri
• İlan Pappe (anti-sionist İsrail tarixçisi və müəllifi): O, əsərlərində, o cümlədən “Fələstinin etnik təmizlənməsi” kitabında razılaşma və müqavilələrin əslində işğalın davamını gizlədən pərdələr olduğunu nümayiş etdirir. Onun fikrincə, Fələstin dövlətinin əhəmiyyətli təzyiq olmadan tanınması faydasız və yanıltıcıdır.
• Yousef Munayyer (Fələstin-Amerika analitiki): Middle East Eye və digər media üçün məqalələrində o, bir çox ölkələrin Fələstini ictimai təzyiqə görə yalnız simvolik olaraq tanıdığını, lakin İsrailə qarşı heç bir faktiki addım atmadığını vurğulayır.
• Abdel Bari Atvan (tanınmış ərəb analitiki): O bildirir ki, bəzi ölkələrin Fələstini tanıması əslində İsraili qlobal ictimai rəydə nifrət dalğasından xilas etmək üçün hazırlanmış hiylə və hiylədir.
• Hüccətül-İslam Seyid Cavad Nəqəvi (görkəmli Livan alimi): O, iddia edir ki, Fələstin dövlətinin tanınması fələstinlilərə həqiqi dəstək vermir, əksinə, İsrailin legitimliyini gücləndirmək üçün qurulmuş tələdir.
• Əzmi Bişara (Fələstinli mütəfəkkir və Ərəb Araşdırmaları və Siyasəti Mərkəzinin prezidenti): O, bu tanınmasını “Fələstini bir simvol kimi qəbul edib, lakin onu siyasi reallıq kimi rədd etmək” kimi şərh edir. O iddia edir ki, ədalətə qayıtmadan, işğala son qoymadan və müqavimət olmadan bu, ancaq xəyali dövlət yaradacaq.
• David Miller (Sosiologiya professoru, sionist lobbisinin tənqidçisi): O, hesab edir ki, bu proses regionda sionist layihəsini inkişaf etdirmək üçün istifadə edilən daha böyük hiylənin bir hissəsidir və onun məqsədi müqavimətə tam nəzarət etmək və İsrailin təsirini genişləndirməkdir.
• Ramzy Baroud (Fələstinli jurnalist və yazar): O, Fələstinin tanınmasının İsrailə real təzyiq olmadan sadəcə “qablaşdırmanı dəyişdirmək” olduğunu və işğala son qoymayacağını vurğulayır.
Qərb və İsrailin yeni hiyləsi: Fələstinin tanınması
Bəzi Qərb və Ərəb ölkələri tərəfindən Fələstin dövlətinin rəsmi tanınması, həqiqi dəstəkdən daha çox, ictimai təzyiqi azaltmağa və İsrailin işğalını gücləndirməyə yönəlmiş siyasi oyundur. Aparıcı ekspertlər bildirirlər ki, İsrailə ciddi təzyiq edilmədikcə, bu təşəbbüs sırf müqaviməti zəiflətmək və status-kvonu saxlamaq məqsədi daşıyan hiyləyə çevrilir.
Rejim həmişə hiylə və hərbi gücə arxalanaraq işğalı qoruyub saxlamaq və fələstinlilərə zülm etmək istəyir. Fələstinin həqiqi təzyiq olmadan tanınması əslində Qərbin və İsrailin bu reallığı gizlətmək və ictimaiyyəti aldatmaq üçün istifadə etdiyi bir vasitədir.
Qərb ölkələrinin Fələstin dövlətini tanıması əsl dəstək əlaməti deyil; yeni hökmranlıq formalarını təkrar istehsal etmək üçün istifadə edilən bir vasitədir. Tarixi təcrübəyə və müstəmləkəçi güclərin işinə dair biliklərə əsaslanaraq, bu təşəbbüs “təhlükəsiz, müqavimətsiz və son nəticədə sionist rejimi gücləndirən” Fələstinin qurulması səyi kimi qiymətləndirilir.
Bu cür qərarlar Fələstin xalqı ilə həqiqi həmrəyliyi ifadə etməkdənsə, siyasi və media mənzərəsini idarə etməyə yönəlmiş taktiki addımlardır. Üstəlik, bu qərarlar Qəzzanın intensiv bombardmana məruz qaldığı və ağır blokadaya məruz qaldığı, humanitar böhranın pik həddə çatdığı, Fələstin müqavimətinin dünya ictimaiyyətində görünməmiş legitimlik qazandığı bir vaxta təsadüf edir. Eyni zamanda, hətta bir çox Qərb mediasında sionist rejim soyqırımda ittiham olunur və Fələstin xalqı ilə dərin həmrəylik dalğası yaranır.
Bu mühitdə “sülh”, “iki dövlətli həll” və “Qəzzanın yenidən qurulması” kimi ifadələrin işlədilməsi mahiyyətcə ictimai təzyiqi azaltmaq və İsrailin cinayətlərindən yayındırmaq üçün bir vasitəyə çevrilib.
İctimai rəyi sakitləşdirmək üçün nümayiş: Fələstinin tanınması
Son zamanlar bəzi Qərb və Ərəb ölkələri Fələstin dövlətini tanıdıqlarını bəyan ediblər. Lakin bu addım Fələstin xalqına həqiqi dəstəkdən daha çox, ictimaiyyəti aldatmağa yönəlmiş siyasi və fitnə xarakterli nümayişdir.
Bu ölkələr bu addımla öz xalqına nəsə etdiklərini nümayiş etdirmək, bununla da ictimai təzyiqləri azaltmaq və geniş yayılmış etirazlara nəzarət etmək məqsədi güdürlər. Lakin reallıqda Fələstində vəziyyət dəyişməz, işğal və zülm isə dəyişməz olaraq qalır.
Bu cür tanınma zəif və asılı Fələstini təsvir edir: ərazisinin idarə olunmasında söz sahibi olmayan, müstəqil hərbi gücə malik olmayan və xalqının hüquqlarını müdafiə etmək üçün həqiqi gücə malik olmayan Fələstin. Qərbin və bəzi ərəb ölkələrinin tanımaq istədiyi bu Fələstin kağız üzərində, faktiki olaraq öz maraqlarına tabe olan dövlətdir və Fələstin xalqının qanuni müqavimətini tanımaqda acizdir.
Bu ssenari əslində siyasi tələdir. Sərhədlər və sərvətlər İsrailin əlində qalır, Fələstin parçalanmış və mühasirəyə alınmış kiçik ərazilərə çevrilir, hətta vətəndaş müqaviməti müqavilələrin şərtlərinə görə cinayət və “terror” kimi damğalanır. Nəticədə qlobal ictimai rəydə “Fələstin məsələsinin həll olunduğu” qənaəti yaranır və İsrailə təzyiqlər azalır.
Acı təcrübədən dərs: Eyni ssenarinin təkrarı
1993-cü ildə Yasir Ərəfat və Yitzhak Rabin arasında imzalanan Oslo razılaşması tamamilə sionist işğalçıların xeyrinə olan birtərəfli razılaşma idi və nümayiş etdirdi ki, oxşar proseslər yalnız Fələstin müqavimətini zəiflətdi və işğalı əbədiləşdirdi. Guya bu razılaşma Fələstin dövlətinin yaradılmasına gətirib çıxarmalı idi; bununla belə, İsrailin qeyri-qanuni məskunlaşma fəaliyyətləri dayanmaqdan uzaq, çoxalıb. Fələstin Muxtariyyəti İsrailin təhlükəsizlik aparatına çevrilib və işğal “qanuni” pərdə altında davam edib.
Oslo razılaşmaları həm Fələstin müqavimətini zəiflətmək, həm də beynəlxalq legitimlik qazanaraq işğalı daha da genişləndirmək üçün İsrailə vaxt qazandırdı. Kağız üzərində fələstinlilərin güc əldə etdikləri görünsə də, faktiki olaraq bütün nəzarət İsrailin əlindədir.
Bu gün də eyni ssenari təkrarlanır: İşğal bitməmiş və xalqın fundamental hüquqları təmin edilməmiş fələstinlilərə “simvolik dövlət” verməyə çalışırlar. Dəfələrlə hücum edən qurda güvənmək ağılsızlıq olduğu kimi, bu prosesə etibar etmək də bir o qədər aldadıcıdır. Qərb və ərəb ölkələri də bu oyundan xəbərdardır; onlar bu addımları daha az ədalət axtarmaq, daha çox öz daxili ictimai rəyini susdurmaq və onlara qarşı təzyiqləri azaltmaq üçün atırlar.
ABŞ və sionist rejim niyə buna qarşı çıxır?
Çünki onlar bu prosesi yalnız danışıqlar yolu ilə və İsrail şərtləri ilə fələstinlilərə verilə biləcək “güzəşt” kimi qələmə vermək istəyirlər.
– Müqavimət nümayişi: Xüsusilə İsrail və ABŞ ictimaiyyətinə beynəlxalq təzyiqlər qarşısında geri çəkilmədiklərini və “əzm etməyəcəyimizi” çatdırmaqla öz daxili siyasi mövqelərini qorumağa çalışırlar.
– Şərti Güzəşt: Bu açıq-aşkar müxalifətlə onlar bu ideyanı bərqərar etməyə çalışırlar: Fələstin dövləti yalnız İsrailin şərtlərinə əməl etdiyi halda yaradıla bilər. Bu şərtlər bunlardır:
• Müqavimət qruplarının tam tərksilah edilməsi,
• HƏMAS və İslami Cihadın siyasətdən çıxarılması,
• İsrailin “yəhudi dövləti” kimi tanınması,
• Sərhədlərə, hava məkanına və resurslara nəzarətin İsrailə verilməsi.
Beləliklə, bir gün belə bir “dövlət” qurulanda hamı deyəcək ki, “bax, hətta İsrail də qəbul edib”. Bununla belə, bu, İsrail və ABŞ-ın əvvəldən layihələndirdiyi içi boş bir dövlətdən başqa bir şey olmayacaq.
Son nəticə: Əsl Fələstinin məhvi
Bu cür tanınmalar Fələstindəki vəziyyəti dəyişmir; bunlar sadəcə olaraq xalqın qəzəbini müvəqqəti yatıran ört-basdırdır. Əgər Qərb həqiqətən də Fələstinə kömək etmək istəsəydi, İsrailə ciddi təzyiq göstərərdi: sanksiyalar, diplomatik təhdidlər, işğala son qoymaq üçün konkret addımlar. Əksinə, İsraillə hərbi və iqtisadi əməkdaşlıq dayanmadan davam edir.
Ona görə də beynəlxalq qurumlar tərəfindən tanınan bu “Fələstin” əsl Fələstin deyil; Qərbin və İsrailin maraqlarını qorumaq və qanuni müqaviməti yatırmaq üçün istifadə edilən bir vasitədir.
Sadə dillə desək: Bu “tanınma” Fələstinin azadlığına doğru bir addım deyil; onun diplomatik qəfəsə salınmasının son mərhələsidir. İsrail bu qəfəsin kilidini açdı və açar Vaşinqtondadır.
Fələstinin tanınması ilə bağlı bəzi ekspertlərin fikirləri
• İlan Pappe (anti-sionist İsrail tarixçisi və müəllifi): O, əsərlərində, o cümlədən “Fələstinin etnik təmizlənməsi” kitabında razılaşma və müqavilələrin əslində işğalın davamını gizlədən pərdələr olduğunu nümayiş etdirir. Onun fikrincə, Fələstin dövlətinin əhəmiyyətli təzyiq olmadan tanınması faydasız və yanıltıcıdır.
• Yousef Munayyer (Fələstin-Amerika analitiki): Middle East Eye və digər media üçün məqalələrində o, bir çox ölkələrin Fələstini ictimai təzyiqə görə yalnız simvolik olaraq tanıdığını, lakin İsrailə qarşı heç bir faktiki addım atmadığını vurğulayır.
• Abdel Bari Atvan (tanınmış ərəb analitiki): O bildirir ki, bəzi ölkələrin Fələstini tanıması əslində İsraili qlobal ictimai rəydə nifrət dalğasından xilas etmək üçün hazırlanmış hiylə və hiylədir.
• Hüccətül-İslam Seyid Cavad Nəqəvi (görkəmli Livan alimi): O, iddia edir ki, Fələstin dövlətinin tanınması fələstinlilərə həqiqi dəstək vermir, əksinə, İsrailin legitimliyini gücləndirmək üçün qurulmuş tələdir.
• Əzmi Bişara (Fələstinli mütəfəkkir və Ərəb Araşdırmaları və Siyasəti Mərkəzinin prezidenti): O, bu tanınmasını “Fələstini bir simvol kimi qəbul edib, lakin onu siyasi reallıq kimi rədd etmək” kimi şərh edir. O iddia edir ki, ədalətə qayıtmadan, işğala son qoymadan və müqavimət olmadan bu, ancaq xəyali dövlət yaradacaq.
• David Miller (Sosiologiya professoru, sionist lobbisinin tənqidçisi): O, hesab edir ki, bu proses regionda sionist layihəsini inkişaf etdirmək üçün istifadə edilən daha böyük hiylənin bir hissəsidir və onun məqsədi müqavimətə tam nəzarət etmək və İsrailin təsirini genişləndirməkdir.
• Ramzy Baroud (Fələstinli jurnalist və yazar): O, Fələstinin tanınmasının İsrailə real təzyiq olmadan sadəcə “qablaşdırmanı dəyişdirmək” olduğunu və işğala son qoymayacağını vurğulayır.