ABŞ İraqı İranla əlaqələri kəsməyə məcbur edir

“Əl-Əxbar” xəbər verir ki, ABŞ İraqa siyasi, kəşfiyyat və iqtisadi təzyiqləri dərinləşdirməyə, həmçinin İrandan asılılığı azaltmaq və ya onunla əlaqələr kəsmək ümün İraqa təsir göstərməyə çalışır.

"Foreign Affairs" jurnalında dərc olunan hesabatda deyilir ki, Vaşinqton İraqda "İranın təsirinin" səviyyəsini həmişəlik azaltmaq üçün "cari andan" istifadə etməlidir.

Bu vəzifə genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlar vasitəsilə deyil, “sərt” diplomatiya və kəşfiyyat əməliyyatları, habelə “İranı mühüm maliyyə mənbəyindən məhrum edəcək və ABŞ-a İranla gələcək danışıqlarda təsir rıçaqları verəcək” sanksiyalar təhlükəsi ilə həyata keçirilməlidir.

Vaşinqton "İraq liderlərinin İranın tələblərinə boyun əyməməsi" üçün əlavə addımlar atmalı, o cümlədən "İraq siyasətçiləri üçün aydın qırmızı xətlər" qoymalıdır.

Amma Amerika jurnalının fikrincə, təkcə “ABŞ-ın İraqdakı mövqeyini yaxşılaşdırmaq” üçün deyil, həm də İranla gələcək nüvə danışıqlarında “üstünlük” əldə etmək üçün bu yanaşmanı davam etdirməkdən başqa alternativ yoxdur.

Jurnal qeyd edir ki, strategiya son on ildə İranın regional fəaliyyətlərinə məhəl qoymayan Vaşinqton üçün “kurs dəyişikliyi”ni təmsil edəcək, çünki “İranın etibarlı şəxsləri şəbəkəsini sıradan çıxarmaq böyük və mürəkkəb əməliyyat tələb edəcək”.

Eyni kontekstdə Vaşinqton İnstitutu tərəfindən dərc edilən hesabatda qeyd edilir ki, ABŞ-ın müdafiə büdcəsini müəyyən edən 2011-ci il Milli Müdafiə İcazə Aktı İran Mərkəzi Bankına qarşı sanksiyalar tətbiq edir, lakin İrandan xam neft alışını əhəmiyyətli dərəcədə azaldan ölkələrə və ya ABŞ-ın milli təhlükəsizlik maraqlarının bunu tələb etdiyi hallarda “istisnalar” verir.

Hesabatda qeyd edilir ki, Tramp administrasiyasının Milli Təhlükəsizlik üzrə Prezident Memorandumunda “Dövlət Katibinin İrana xüsusi olaraq hər hansı iqtisadi və ya maliyyə yardımı təmin edən hər hansı sanksiya güzəştlərini dəyişdirməli və ya ləğv etməli” olduğu açıq şəkildə ifadə edilsə də, bu məsələ Tramp komandasının bunu həyata keçirə biləcəyi və ya “ilk maneədə büdrəyəcəyi” müzakirəyə açıqdır.

Bu fikrə görə, İraqı “nəhayət İrandan enerji asılılığından qurtulmağa” sövq etmək üçün heç vaxt daha “məntiqli” vaxt olmayıb və İraq bir neçə ay ərzində maye yanacağa keçsəydi, “İrandan asılılıq yay aylarında elektrik enerjisi istehsalının pik həcminin 4%-dən azına düşə bilər” və İraqın öz xammallarından asılılığını artırır və İraqın qısamüddətli xammaldan təsirini məhdudlaşdırır.

Bu məqsədə çatmaq üçün Vaşinqton “istisnaları geri götürməklə hədələməli” ki, bu da İraqı ilk dəfə İran enerjisini əvəz etmək üçün sürətlə hərəkət etməyə təşviq edəcək, Səudiyyə Ərəbistanından elektrik enerjisi idxalı planlarını sürətləndirəcək və “standart enerji istehsal edən barjlar və LNG idxal gəmilərini İraq sahillərinə gətirəcək”.

Hesabatda həmçinin vurğulanıb ki, sanksiyalardan imtinanın sona çatması “İraq ictimaiyyətinə İranın enerji resurslarının etibarsızlığını və yüksək qiymətini və bu resurslardan asılılığın təcili olaraq azaldılmasının vacibliyini vurğulayan media materiallarının artması” ilə müşayiət olunmalıdır.