Bu dəhliz vasitəsilə cənubda Rəfah və şimalda Xan Yunisin ayrılması fələstinlilərin Qəzza zolağından çıxarılması təklifinin həyata keçirilməsi planının bir hissəsi kimi qiymətləndirilir.
İsrail Müdafiə Qüvvələri (IDF) şənbə günü cənubdakı Rəfah şəhərini Qəzza zolağının qalan hissəsindən ayıran yeni Moraq dəhlizinin tikintisini başa çatdırdığını elan edib.
Bu dəhliz bölgədə hava hücumları davam edərkən fələstinliləri getdikcə azalan ərazilərə sıxışdırır. İsrail ordusu bəyanat yayaraq, qüvvələrinin təxliyyə edilməsi əmrini verdiyi “Rəfahın mühasirəsini başa çatdırdığını” bildirib.
İsrail ordusu yaxın gələcəkdə böyük quru əməliyyatına başlaya biləcəyinə işarə etdikdən sonra 36-cı diviziyadan olan İsrail əsgərləri bir dəfə Rəfah və Xan Yunis arasında yerləşən yəhudilərə aid edilən Moraq qəsəbəsinə yerləşdirilib.
İsrailin müdafiə naziri şənbə günü fələstinlilərə ordunun Qəzzanın digər hissələrinə də "zorakılıqla" genişlənəcəyi barədə xəbərdarlıq edib və onları "Həması çıxarmağa" və girovları azad etməyə çağırıb. Yanvar ayında qüvvəyə minən atəşkəs üçün təklif olunan yeni şərtləri qəbul etməsi üçün Həmasa təzyiq etməyə çalışan İsrail keçən ay Qəzzada qəfil bombardmanla atəşkəsi pozub.
Fələstinliləri bölgədən düz addımdırmı?
Netanyahu həmçinin bildirib ki, başqa ölkələrə “könüllü” köçmək istəyən fələstinlilər bunu ABŞ-ın dəstəyi ilə edə bilərlər. ABŞ prezidenti Donald Tramp və Netanyahu son vaxtlar fələstinliləri Misir və digər ölkələrə göndərmək istədiklərini daha tez-tez dilə gətirirlər.
Tramp hətta Qəzzəni kurort şəhərinə çevirmək istədiyini deyərək bu reaksiyaya səbəb olub.
Fələstinlilər isə bu "təklifləri" şiddətlə rədd edir və öz vətənlərində qalmaqda qərarlı olduqlarını bildirirlər.
Bu dəhliz vasitəsilə cənubda Rəfah və şimalda isə Xan Yunisin ayrılması da fələstinlilərin Qəzza zolağından çıxarılması təklifinin həyata keçirilməsi planının bir hissəsi kimi qiymətləndirilir.
İkinci Filadelfiya Dəhlizi
Netanyahu iddia edir ki, Moraq “ikinci Filadelfiya dəhlizinə” çevriləcək.
Filadelfiya dəhlizi, İsrailin dediyi kimi, Qəzza zolağı ilə Misir arasındakı sərhəd boyunca uzanan 14 km-lik dar bir torpaq zolağıdır. 2005-ci ildə İsrailin Qəzza zolağından çıxmasından sonra Misirlə Filadelfiya sazişi imzalanıb və bu bölgə yaradılıb.
Misirə 750 sərhədçini sərhəddə patrul etmək üçün yerləşdirməyə icazə verilib. Sərhədin Fələstin tərəfi 2007-ci ildə HƏMAS nəzarəti ələ alana qədər Fələstin Muxtariyyətinin tabeliyində idi. Lakin may ayında İsrail bu əraziyə nəzarəti ələ keçirib.
Həmçinin yanvar ayında imzalanan atəşkəs razılaşmasının şərtlərinə görə, İsrail qüvvələri birinci mərhələnin sonunda Filadelfiya dəhlizindən çəkilməli idi, lakin İsrail bu bəndə əməl etmədi.
“Biz zolağı bölürük”
"Bu gecə biz Qəzza zolağında sürətləri dəyişdik. [İsrail ordusu] əraziləri ələ keçirir, terrorçuları vurur və infrastrukturu məhv edir", - Baş nazir Netanyahu çərşənbə günü məsələ ilə bağlı başqa bəyanatında bildirib.
"Biz başqa bir iş görürük. "Moraq marşrutu"nu götürürük. Bu, ikinci Piladelfiya marşrutu olacaq, biz hazırda zolağı bölürük, addım-addım təzyiq göstəririk, buna görə də girovlarımız bizə veriləcək."
İsrailin insan haqları təşkilatı Gisha-nın məlumatına görə, İDF 2023-cü ilin oktyabrında başlayan müharibədən bəri zolağın kənarlarında ümumi sahəsi 62 kvadrat kilometr (25 kvadrat mil) olan bufer zonaları ələ keçirib və faktiki olaraq zolağın 17 faizini əhatə edib.
İsrail mediasının dərc etdiyi xəritələrdə dar sahil zolağından şərqdən qərbə doğru uzanan dəhliz göstərilir.
İsrail həmçinin Qəzzanın şimal üçdə birini zolağın qalan hissəsindən ayıran Netzarim dəhlizinə nəzarəti ələ keçirib.
Filadelfiya və Netzarim dəhlizləri İsrail sərhədindən Aralıq dənizinə qədər uzanır.
Netanyahunun istifadə etdiyi "Moraq" adı 1972-2005-ci illər arasında ərazidə qurulan qeyri-qanuni İsrail yaşayış məntəqəsi idi.
50 mindən çox fələstinli həyatını itirib
Oktyabrın 7-də İsraillə Qəzza zolağında HƏMAS arasında toqquşmalar yenidən alovlanıb.
İsrail, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasının dərhal atəşkəs tələb edən qətnaməsinə baxmayaraq, HƏMAS-ın 7 oktyabr hücumundan sonra Qəzzada mülki əhaliyə qarşı hücumlarını və qırğınlarını davam etdirdiyi üçün beynəlxalq qınaqla üzləşib.
Qəzzadakı səhiyyə rəsmilərinin bildirdiyinə görə, oktyabrın 7-dən bəri İsrailin Qəzzaya hücumları nəticəsində əksəriyyəti qadın və uşaq olmaqla 50 mindən çox fələstinli həlak olub.
Dağılmış Qəzzanın bir çox bölgəsində qida, təmiz su və dərman vasitələrinə çıxış çətin olaraq qalır.
İsrail Cənubi Afrikanın açdığı işin bir hissəsi kimi Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsində soyqırımda ittiham olunur.
İsrailin “tamamlandı” dediyi Moraq dəhlizi nədir və məqsədi nədir?
Bu dəhliz vasitəsilə cənubda Rəfah və şimalda Xan Yunisin ayrılması fələstinlilərin Qəzza zolağından çıxarılması təklifinin həyata keçirilməsi planının bir hissəsi kimi qiymətləndirilir.
İsrail Müdafiə Qüvvələri (IDF) şənbə günü cənubdakı Rəfah şəhərini Qəzza zolağının qalan hissəsindən ayıran yeni Moraq dəhlizinin tikintisini başa çatdırdığını elan edib.
Bu dəhliz bölgədə hava hücumları davam edərkən fələstinliləri getdikcə azalan ərazilərə sıxışdırır. İsrail ordusu bəyanat yayaraq, qüvvələrinin təxliyyə edilməsi əmrini verdiyi “Rəfahın mühasirəsini başa çatdırdığını” bildirib.
İsrail ordusu yaxın gələcəkdə böyük quru əməliyyatına başlaya biləcəyinə işarə etdikdən sonra 36-cı diviziyadan olan İsrail əsgərləri bir dəfə Rəfah və Xan Yunis arasında yerləşən yəhudilərə aid edilən Moraq qəsəbəsinə yerləşdirilib.
İsrailin müdafiə naziri şənbə günü fələstinlilərə ordunun Qəzzanın digər hissələrinə də "zorakılıqla" genişlənəcəyi barədə xəbərdarlıq edib və onları "Həması çıxarmağa" və girovları azad etməyə çağırıb. Yanvar ayında qüvvəyə minən atəşkəs üçün təklif olunan yeni şərtləri qəbul etməsi üçün Həmasa təzyiq etməyə çalışan İsrail keçən ay Qəzzada qəfil bombardmanla atəşkəsi pozub.
Fələstinliləri bölgədən düz addımdırmı?
Netanyahu həmçinin bildirib ki, başqa ölkələrə “könüllü” köçmək istəyən fələstinlilər bunu ABŞ-ın dəstəyi ilə edə bilərlər. ABŞ prezidenti Donald Tramp və Netanyahu son vaxtlar fələstinliləri Misir və digər ölkələrə göndərmək istədiklərini daha tez-tez dilə gətirirlər.
Tramp hətta Qəzzəni kurort şəhərinə çevirmək istədiyini deyərək bu reaksiyaya səbəb olub.
Fələstinlilər isə bu "təklifləri" şiddətlə rədd edir və öz vətənlərində qalmaqda qərarlı olduqlarını bildirirlər.
Bu dəhliz vasitəsilə cənubda Rəfah və şimalda isə Xan Yunisin ayrılması da fələstinlilərin Qəzza zolağından çıxarılması təklifinin həyata keçirilməsi planının bir hissəsi kimi qiymətləndirilir.
İkinci Filadelfiya Dəhlizi
Netanyahu iddia edir ki, Moraq “ikinci Filadelfiya dəhlizinə” çevriləcək.
Filadelfiya dəhlizi, İsrailin dediyi kimi, Qəzza zolağı ilə Misir arasındakı sərhəd boyunca uzanan 14 km-lik dar bir torpaq zolağıdır. 2005-ci ildə İsrailin Qəzza zolağından çıxmasından sonra Misirlə Filadelfiya sazişi imzalanıb və bu bölgə yaradılıb.
Misirə 750 sərhədçini sərhəddə patrul etmək üçün yerləşdirməyə icazə verilib. Sərhədin Fələstin tərəfi 2007-ci ildə HƏMAS nəzarəti ələ alana qədər Fələstin Muxtariyyətinin tabeliyində idi. Lakin may ayında İsrail bu əraziyə nəzarəti ələ keçirib.
Həmçinin yanvar ayında imzalanan atəşkəs razılaşmasının şərtlərinə görə, İsrail qüvvələri birinci mərhələnin sonunda Filadelfiya dəhlizindən çəkilməli idi, lakin İsrail bu bəndə əməl etmədi.
“Biz zolağı bölürük”
"Bu gecə biz Qəzza zolağında sürətləri dəyişdik. [İsrail ordusu] əraziləri ələ keçirir, terrorçuları vurur və infrastrukturu məhv edir", - Baş nazir Netanyahu çərşənbə günü məsələ ilə bağlı başqa bəyanatında bildirib.
"Biz başqa bir iş görürük. "Moraq marşrutu"nu götürürük. Bu, ikinci Piladelfiya marşrutu olacaq, biz hazırda zolağı bölürük, addım-addım təzyiq göstəririk, buna görə də girovlarımız bizə veriləcək."
İsrailin insan haqları təşkilatı Gisha-nın məlumatına görə, İDF 2023-cü ilin oktyabrında başlayan müharibədən bəri zolağın kənarlarında ümumi sahəsi 62 kvadrat kilometr (25 kvadrat mil) olan bufer zonaları ələ keçirib və faktiki olaraq zolağın 17 faizini əhatə edib.
İsrail mediasının dərc etdiyi xəritələrdə dar sahil zolağından şərqdən qərbə doğru uzanan dəhliz göstərilir.
İsrail həmçinin Qəzzanın şimal üçdə birini zolağın qalan hissəsindən ayıran Netzarim dəhlizinə nəzarəti ələ keçirib.
Filadelfiya və Netzarim dəhlizləri İsrail sərhədindən Aralıq dənizinə qədər uzanır.
Netanyahunun istifadə etdiyi "Moraq" adı 1972-2005-ci illər arasında ərazidə qurulan qeyri-qanuni İsrail yaşayış məntəqəsi idi.
50 mindən çox fələstinli həyatını itirib
Oktyabrın 7-də İsraillə Qəzza zolağında HƏMAS arasında toqquşmalar yenidən alovlanıb.
İsrail, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasının dərhal atəşkəs tələb edən qətnaməsinə baxmayaraq, HƏMAS-ın 7 oktyabr hücumundan sonra Qəzzada mülki əhaliyə qarşı hücumlarını və qırğınlarını davam etdirdiyi üçün beynəlxalq qınaqla üzləşib.
Qəzzadakı səhiyyə rəsmilərinin bildirdiyinə görə, oktyabrın 7-dən bəri İsrailin Qəzzaya hücumları nəticəsində əksəriyyəti qadın və uşaq olmaqla 50 mindən çox fələstinli həlak olub.
Dağılmış Qəzzanın bir çox bölgəsində qida, təmiz su və dərman vasitələrinə çıxış çətin olaraq qalır.
İsrail Cənubi Afrikanın açdığı işin bir hissəsi kimi Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsində soyqırımda ittiham olunur.