Bakı danışıqları: Türkiyə və İsrail Suriyanın bölünməsi ilə bağlı razılığa gələcəkmi?

Müvəqqəti Dəməşq hökumətinin xarici işlər naziri Əsəd Şeybani ilə İsrailin strateji işlər naziri Ron Dermer arasında Londonda keçirilməsi planlaşdırılan danışıqlar təxirə salınıb. MİT direktoru İbrahim Kalının Dəməşqə gəlişindən sonra bu danışıqların Bakıda aparılmasına qərar verilib. Çox güman ki, Türkiyə də Bakı danışıqları zamanı Suriyanın gələcəyi ilə bağlı öz planını təqdim edəcək.

Türkiyə ilə İsrail arasında Suriyanın gələcəyi ilə bağlı rəqabət hər gün şiddətlənir. Sionist rejim Suriyanın gələcəyi ilə bağlı planını təqdim edərkən, Ankara Dəməşqi Təl-Əvivin təzyiqinə boyun əyməməyə və Türkiyənin payına məhəl qoymamağa inandırmağa çalışır.

Bu həftənin əvvəlində İsrailin Suriya ilə davam edən təhlükəsizlik razılaşması danışıqlarında yeni bir təklif təqdim etdiyi ortaya çıxdı. Bu plan Dəməşq və Təl-Əviv arasında 1974-cü il atəşkəs razılaşmasına əsasən yaradılmış bufer zonanı iki kilometr dərinliyə qədər genişləndirərək daha çox Suriya ərazisini ilhaq etməyi hədəfləyir.

Bu plan Suriya hakimiyyətinə hərbi maşınlarla ölkənin cənubuna daxil olmağı qadağan edir. Bundan əlavə, Suriya döyüş təyyarələrinin cənubda (Dəməşqin cənub-qərbindən bufer zonasına) uçuşu qadağan ediləcək.

Bu arada İsrail Əsəd hökumətinin devrilməsindən sonra işğal etdiyi bəzi ərazilərdə, məsələn, strateji əhəmiyyətli Hermon dağında hərbi mövcudluğunu davam etdirəcək.

İsrailin yeni planının bəzi hissələri hələ açıqlanmayıb, lakin ərəbdilli “Əl Əxbar” qəzetinin yazdığına görə, sionist rejimin Dəməşqə təklif etdiyi planın məxfi müddəalarından biri İrana qarşı hava hücumlarını davam etdirmək üçün Suriya hava məkanını İsrailin döyüş təyyarələrinin üzünə açmasıdır.

Sionistlər ABŞ-ın Ankaradakı səfiri və Suriya üzrə xüsusi nümayəndəsi Tom Barakın əməkdaşlığı ilə yeni təklifi qəbul etməsi üçün Dəməşqə təzyiq edirlər. Türkiyənin bundan narazı olduğu və MİT direktoru İbrahim Kalının Dəməşqə səfərinin də buna uyğun olduğu bildirilir.

“Əl Əxbar” qəzetinin məlumatına görə, İsrailin Dəməşqə təqdim etdiyi təklifdə Suriya ilə bağlı İsrail üçün ən mübahisəli məsələlərdən biri olan Türkiyənin hərbi varlığı məsələsi göz ardı edilir.

Hesabatda bildirilir ki, Təl-Əviv Türkiyənin mümkün mövcudluğunu açıq şəkildə rədd edib və bu kontekstdə Homs yaxınlığında bir hava bazası və hava hücumundan müdafiə bazasını məhv edib.

Bu çərçivədə, müvəqqəti Dəməşq hökumətinin xarici işlər naziri Əsəd Şeybani ilə İsrailin strateji işlər naziri Ron Dermer arasında son günlərdə Londonda keçirilməsi planlaşdırılan görüşlər təxirə salınıb. MİT direktoru İbrahim Kalının Dəməşqə səfərindən sonra bu görüşlərin Bakıda keçirilməsi qərara alınıb.

Şeybaninin bir neçə gün əvvəl İsrailin təqdim etdiyi təklifə cavab olaraq Türkiyənin planı ilə Bakıya gələcəyi gözlənilir. Sionist nazir Dermer, çox güman ki, Kalinin adından Şeybaninin Bakıya gətirəcəyi planı rədd edəcək. Bu, Təl-Əvivin Suriyada Türkiyəyə güzəştə getmək istəmədiyini və hər hansı regional rəqibin hərbi mövcudluğunu qəti şəkildə rədd etdiyini nümayiş etdirir. Bu, Təl-Əviv-Dəməşq danışıqlarının uğursuzluğuna səbəb ola bilər.

Əgər Bakı danışıqları nəticə verməsə, Türkiyə ilə Suriyadakı sionist rejim arasında gərginliyin daha da artacağı gözlənilir. Danışıqlar uğurlu olarsa, Məhəmməd Colani ilə Benyamin Netanyahu arasında görüş baş tuta bilər, Dəməşq və Təl-Əviv isə Kemp Devidin təkrarı olan yeni saziş imzalaya bilər.