İmralı adasında həbsdə olan PKK lideri Abdullah Öcalan tərksilah prosesindən iki gün əvvəl yaydığı videomüraciətdə “PKK hərəkatı və onun əsasını qoyduğu milli azadlıq müharibəsi strategiyasına son qoyuldu” deyib.
Kürdüstan Fəhlə Partiyasından (PKK) bir qrup yaraqlı bu gün İraqın Süleymaniyyə şəhərinin kəndlərində silahlarını yerə qoyub.
NTV və Habertürk birinci qrupun tərksilahının tamamlandığını bildirib. Bu qrup arasında Bese Hozat kimi yüksək səviyyəli kadrların da olduğu deyilir. Daha sonra yayımlanan fotolarda Hozat başda olmaqla 30-a yaxın PKK-çının silahlarını yerə qoyduğu görünür. Daha sonra silahlar yandırılıb. Silahların siyahısı mərasimdə iştirak edən bəzi İraq Kürdüstan Regional Rəhbərliyinin (İKRG) rəsmilərinə ötürülüb
Silahlarını yerə qoyan PKK-çılar özlərini “Sülh və Demokratik Cəmiyyət Qrupu” adlandırıblar. Qrupun yazılı bəyanatında deyilir: “Biz bundan sonra azad iradəmizlə, demokratik siyasi və hüquqi üsullarla, demokratik inteqrasiya qanunlarının qəbulu əsasında azadlıq, demokratiya və sosializm uğrunda mübarizəmizi həyata keçirmək üçün silahlarımızı məhv edirik”.
Milli Kəşfiyyat Təşkilatının (MİT) koordinasiyasında planlaşdırılan və izlənilən mərasim üçün Diyarbəkirdən bir qrup da Şimali İraqa gedib. 150 nəfərlik qrupa DEM Partiyasının üzvləri, bəzi vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının nümayəndələri və jurnalistlər daxildir.
Silahsızlaşdırma prosesinin bir neçə ay ərzində tamamlanacağı gözlənilir.
Bu gün keçiriləcək silah qoyma mərasiminin hökumətin “terrordan azad Türkiyə” yaratma prosesində mühüm dönüş nöqtəsi olacağı gözlənilir. İki gün əvvəl AK Partiya sözçüsü Ömər Çelik prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın 12 iyul şənbə günü səhər “tarixi çıxış” edəcəyini açıqlamışdı.
Öcalanın çağırışı
İmralı adasında həbsdə olan PKK lideri Abdullah Öcalan tərksilah prosesindən iki gün əvvəl yaydığı videomüraciətdə “PKK hərəkatı və onun əsasını qoyduğu milli azadlıq müharibəsi strategiyasına son qoyuldu” deyib.
“27 Fevral 2025-ci il Sülh və Demokratik Cəmiyyət Çağrısı”nı müdafiə etməyə davam etdiyini bildirən Öcalan, prosesdə əldə edilən məqamın “olduqca dəyərli və tarixi hesab edilməli olduğunu” söylədi.
"Varlığının inkarına söykənən, ayrı bir dövlət qurmağı hədəfləyən PKK hərəkatına, onun əsasını qoyduğu milli azadlıq müharibəsi strategiyasına son qoyuldu. Onun varlığı tanındı, ona görə də əsas məqsədə nail olundu. Köhnəlmək də budur".
Öcalanın videosundan sonra verdiyi açıqlamada PKK çağırışa qulaq asacaqlarını və prosesə tam dəstək verəcəklərini bildirib. Bununla belə, mesaj da verilib: "Bilinməlidir ki, proses birtərəfli qaydada və yalnız bizim atacağımız addımlarla inkişaf etməyəcək. Buna uyğun olaraq prosesə düzgün yanaşmaq və lazımi addımlar atmaq lazımdır".
Silahsızlanma prosesi
1 oktyabr 2024-cü ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (TBMM) açılışında MHP sədri Dövlət Baxçalının DEM Partiyasının həmsədri Tuncer Bakırhan və millət vəkilləri ilə əl sıxması ilə "yeni proses" başladı. Baxçalı həmin gün "Yeni bir dövrə qədəm qoyuruq. Dünyada sülh istəyirik, öz ölkəmizdə sülhü təmin etməliyik" demişdi.
Daha sonra oktyabrın 22-də MHP lideri Öcalanı Türkiyə Böyük Millət Məclisində çıxış etməyə çağırıb: “Terrorçu liderə qarşı təcrid aradan qaldırılarsa, gəlib DEM Partiyasının qrup toplantısında çıxış etsin və terrorun bitdiyini, təşkilatın ləğv olunduğunu bəyan etsin”.
Uzun müddətdir heç kimlə görüşə icazə verilməyən Öcalan oktyabrın 23-də qardaşı oğlu, DEM Partiyasının Şanlıurfa millət vəkili Ömər Öcalanla görüşüb. Beləliklə, İmralı nəqliyyatı başladı.
DEM Partiyasının millət vəkillərindən ibarət nümayəndə heyətinin İmralıda keçirdiyi görüşlərdən sonra Öcalan 27 fevral Cümə axşamı günü Xalqların Bərabərlik və Demokratiya Partiyasının (DEM Partiyası) nümayəndə heyətinə məktub göndərərək, PKK-nı özünü ləğv etməyə və silahlarını yerə qoymağa çağırıb. Bu çağırışdan sonra PKK martın 1-dən etibarən atəşkəs elan edib.
O vaxtdan bəri təşkilatın ləğvetmə qurultayını keçirəcəyi gözlənilir. Əslində bu prosesin yolunu açan adlardan biri olan Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının (MHP) sədri Dövlət Baxçalı hətta qurultay üçün yer və vaxt təklif etmişdi.
Ən son, mayın 2-də AK Partiya sözçüsü Ömər Çelik, "Terror təşkilatının silahı yerə qoyması və özünü dağılması istiqamətində qarşıdakı günlərdə inkişaf edə biləcək hər hansı müsbət addım növbəti müsbət addımı tələb edəcək" dedi. "Biz hər mərhələni diqqətlə izləyirik" dedi.
PKK isə qurultayın keçirilməsi üçün Öcalanla əlaqə kanallarının açılmasını və təhlükəsizliyin təmin edilməsini tələb edib.
Qurum konqresin 5-7 may tarixləri arasında “Media Müdafiə Sahələri”ndə keçirildiyini açıqlayıb. Qurultayın paralel olaraq iki fərqli sahədə keçirildiyi açıqlanıb. Digər tərəfdən, Öcalanın 'xitam' çağırışı əsasında tarixi əhəmiyyət kəsb edən qərarların alındığı da bildirilib.
Türkiyədə həll prosesi
Sülh prosesi 2013-2015-ci illər arasında Türkiyədə PKK ilə Türkiyə dövləti arasında başlayan danışıqlara aiddir. Bu proses kürd probleminin sülh yolu ilə həlli məqsədi ilə başlanıb.
Prosesin əsas elementlərinə tərksilah, demokratik islahatlar və kürd kimliyi hüquqlarının genişləndirilməsi daxildir. Bu danışıqlarda PKK lideri Öcalan əsas rol oynayıb. Lakin 2015-ci ildə münaqişənin bərpası ilə sülh prosesi faktiki olaraq sona çatdı. Bu dövr Türkiyədə siyasi dinamikada ciddi dəyişikliklərə səbəb oldu.
28 noyabr 1978-ci ildə Diyarbakırın Lice rayonunda qurulan PKK Avropa Birliyi, Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ), Böyük Britaniya, Fransa, Türkiyə və bir çox başqa dövlətlər tərəfindən terror təşkilatı hesab edilir.
Rəsmi məlumatlara görə, PKK yaraqlıları son 40 ildə həyata keçirdikləri hücumlarda 15 minə yaxın insanı öldürüb.
PKK lideri Öcalan 1999-cu ildən terror təşkilatı qurmaq və ona rəhbərlik etmək ittihamı ilə ömürlük həbs cəzasına məhkum edildiyi Mərmərə dənizindəki İmralı həbsxanasında saxlanılır.
Sonuncu proses hökumət tərəfindən “Terrorsuz Türkiyə” anlayışı olaraq təyin olunur.
PKK-çıların ilk qrupu silahı yerə qoyub
İmralı adasında həbsdə olan PKK lideri Abdullah Öcalan tərksilah prosesindən iki gün əvvəl yaydığı videomüraciətdə “PKK hərəkatı və onun əsasını qoyduğu milli azadlıq müharibəsi strategiyasına son qoyuldu” deyib.
Kürdüstan Fəhlə Partiyasından (PKK) bir qrup yaraqlı bu gün İraqın Süleymaniyyə şəhərinin kəndlərində silahlarını yerə qoyub.
NTV və Habertürk birinci qrupun tərksilahının tamamlandığını bildirib. Bu qrup arasında Bese Hozat kimi yüksək səviyyəli kadrların da olduğu deyilir. Daha sonra yayımlanan fotolarda Hozat başda olmaqla 30-a yaxın PKK-çının silahlarını yerə qoyduğu görünür. Daha sonra silahlar yandırılıb. Silahların siyahısı mərasimdə iştirak edən bəzi İraq Kürdüstan Regional Rəhbərliyinin (İKRG) rəsmilərinə ötürülüb
Silahlarını yerə qoyan PKK-çılar özlərini “Sülh və Demokratik Cəmiyyət Qrupu” adlandırıblar. Qrupun yazılı bəyanatında deyilir: “Biz bundan sonra azad iradəmizlə, demokratik siyasi və hüquqi üsullarla, demokratik inteqrasiya qanunlarının qəbulu əsasında azadlıq, demokratiya və sosializm uğrunda mübarizəmizi həyata keçirmək üçün silahlarımızı məhv edirik”.
Milli Kəşfiyyat Təşkilatının (MİT) koordinasiyasında planlaşdırılan və izlənilən mərasim üçün Diyarbəkirdən bir qrup da Şimali İraqa gedib. 150 nəfərlik qrupa DEM Partiyasının üzvləri, bəzi vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının nümayəndələri və jurnalistlər daxildir.
Silahsızlaşdırma prosesinin bir neçə ay ərzində tamamlanacağı gözlənilir.
Bu gün keçiriləcək silah qoyma mərasiminin hökumətin “terrordan azad Türkiyə” yaratma prosesində mühüm dönüş nöqtəsi olacağı gözlənilir. İki gün əvvəl AK Partiya sözçüsü Ömər Çelik prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın 12 iyul şənbə günü səhər “tarixi çıxış” edəcəyini açıqlamışdı.
Öcalanın çağırışı
İmralı adasında həbsdə olan PKK lideri Abdullah Öcalan tərksilah prosesindən iki gün əvvəl yaydığı videomüraciətdə “PKK hərəkatı və onun əsasını qoyduğu milli azadlıq müharibəsi strategiyasına son qoyuldu” deyib.
“27 Fevral 2025-ci il Sülh və Demokratik Cəmiyyət Çağrısı”nı müdafiə etməyə davam etdiyini bildirən Öcalan, prosesdə əldə edilən məqamın “olduqca dəyərli və tarixi hesab edilməli olduğunu” söylədi.
"Varlığının inkarına söykənən, ayrı bir dövlət qurmağı hədəfləyən PKK hərəkatına, onun əsasını qoyduğu milli azadlıq müharibəsi strategiyasına son qoyuldu. Onun varlığı tanındı, ona görə də əsas məqsədə nail olundu. Köhnəlmək də budur".
Öcalanın videosundan sonra verdiyi açıqlamada PKK çağırışa qulaq asacaqlarını və prosesə tam dəstək verəcəklərini bildirib. Bununla belə, mesaj da verilib: "Bilinməlidir ki, proses birtərəfli qaydada və yalnız bizim atacağımız addımlarla inkişaf etməyəcək. Buna uyğun olaraq prosesə düzgün yanaşmaq və lazımi addımlar atmaq lazımdır".
Silahsızlanma prosesi
1 oktyabr 2024-cü ildə Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (TBMM) açılışında MHP sədri Dövlət Baxçalının DEM Partiyasının həmsədri Tuncer Bakırhan və millət vəkilləri ilə əl sıxması ilə "yeni proses" başladı. Baxçalı həmin gün "Yeni bir dövrə qədəm qoyuruq. Dünyada sülh istəyirik, öz ölkəmizdə sülhü təmin etməliyik" demişdi.
Daha sonra oktyabrın 22-də MHP lideri Öcalanı Türkiyə Böyük Millət Məclisində çıxış etməyə çağırıb: “Terrorçu liderə qarşı təcrid aradan qaldırılarsa, gəlib DEM Partiyasının qrup toplantısında çıxış etsin və terrorun bitdiyini, təşkilatın ləğv olunduğunu bəyan etsin”.
Uzun müddətdir heç kimlə görüşə icazə verilməyən Öcalan oktyabrın 23-də qardaşı oğlu, DEM Partiyasının Şanlıurfa millət vəkili Ömər Öcalanla görüşüb. Beləliklə, İmralı nəqliyyatı başladı.
DEM Partiyasının millət vəkillərindən ibarət nümayəndə heyətinin İmralıda keçirdiyi görüşlərdən sonra Öcalan 27 fevral Cümə axşamı günü Xalqların Bərabərlik və Demokratiya Partiyasının (DEM Partiyası) nümayəndə heyətinə məktub göndərərək, PKK-nı özünü ləğv etməyə və silahlarını yerə qoymağa çağırıb. Bu çağırışdan sonra PKK martın 1-dən etibarən atəşkəs elan edib.
O vaxtdan bəri təşkilatın ləğvetmə qurultayını keçirəcəyi gözlənilir. Əslində bu prosesin yolunu açan adlardan biri olan Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının (MHP) sədri Dövlət Baxçalı hətta qurultay üçün yer və vaxt təklif etmişdi.
Ən son, mayın 2-də AK Partiya sözçüsü Ömər Çelik, "Terror təşkilatının silahı yerə qoyması və özünü dağılması istiqamətində qarşıdakı günlərdə inkişaf edə biləcək hər hansı müsbət addım növbəti müsbət addımı tələb edəcək" dedi. "Biz hər mərhələni diqqətlə izləyirik" dedi.
PKK isə qurultayın keçirilməsi üçün Öcalanla əlaqə kanallarının açılmasını və təhlükəsizliyin təmin edilməsini tələb edib.
Qurum konqresin 5-7 may tarixləri arasında “Media Müdafiə Sahələri”ndə keçirildiyini açıqlayıb. Qurultayın paralel olaraq iki fərqli sahədə keçirildiyi açıqlanıb. Digər tərəfdən, Öcalanın 'xitam' çağırışı əsasında tarixi əhəmiyyət kəsb edən qərarların alındığı da bildirilib.
Türkiyədə həll prosesi
Sülh prosesi 2013-2015-ci illər arasında Türkiyədə PKK ilə Türkiyə dövləti arasında başlayan danışıqlara aiddir. Bu proses kürd probleminin sülh yolu ilə həlli məqsədi ilə başlanıb.
Prosesin əsas elementlərinə tərksilah, demokratik islahatlar və kürd kimliyi hüquqlarının genişləndirilməsi daxildir. Bu danışıqlarda PKK lideri Öcalan əsas rol oynayıb. Lakin 2015-ci ildə münaqişənin bərpası ilə sülh prosesi faktiki olaraq sona çatdı. Bu dövr Türkiyədə siyasi dinamikada ciddi dəyişikliklərə səbəb oldu.
28 noyabr 1978-ci ildə Diyarbakırın Lice rayonunda qurulan PKK Avropa Birliyi, Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ), Böyük Britaniya, Fransa, Türkiyə və bir çox başqa dövlətlər tərəfindən terror təşkilatı hesab edilir.
Rəsmi məlumatlara görə, PKK yaraqlıları son 40 ildə həyata keçirdikləri hücumlarda 15 minə yaxın insanı öldürüb.
PKK lideri Öcalan 1999-cu ildən terror təşkilatı qurmaq və ona rəhbərlik etmək ittihamı ilə ömürlük həbs cəzasına məhkum edildiyi Mərmərə dənizindəki İmralı həbsxanasında saxlanılır.
Sonuncu proses hökumət tərəfindən “Terrorsuz Türkiyə” anlayışı olaraq təyin olunur.