Dünya liderləri İsrailin Qəzza şəhərinə nəzarəti ələ keçirmək qərarını tənqid edərək, bu addımın zolaqda onsuz da fəlakətli olan humanitar böhranı daha da gücləndirmək riski ilə bağlı xəbərdarlıq ediblər.
İsrail təhlükəsizlik kabineti ölkənin HƏMAS-a qarşı təqribən iki ildir davam edən müharibəsində yeni eskalasiyanı qeyd edən mübahisəli planı cümə günü səhər saatlarında təsdiqləyib. Bu barədə İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahunun ofisi yüksək səviyyəli təhlükəsizlik rəsmiləri arasında saatlarla davam edən müzakirələrdən sonra bildirib. Qəzzaya daxil olmaq qərarı Netanyahunun ordunun “bütün Qəzzəyə nəzarəti ələ keçirəcəyi” ilə bağlı əvvəlki vədləri, eləcə də İsrailin Qəzza zolağının daimi işğalı niyyətində olmadığına dair iddiaları fonunda qəbul edilib.
Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatında bu qərarın “regional qeyri-sabitliyi artıracağı” və “humanitar böhranı daha da dərinləşdirəcəyi” qeyd edilib və “iki dövlətli həll istiqamətində danışıqların bərpasına” çağırış edilib.
Bəyanatda, "İsrailin bölgədəki genişlənmə və soyqırım siyasətinin yeni mərhələsini təşkil edən Qəzzada hərbi əməliyyatını genişləndirmə qərarını ən şiddətli şəkildə qınayırıq" deyilir.
Böyük Britaniyanın baş naziri Keir Starmer, "İsrailin Qəzzaya hücumunu daha da artırmaq qərarı yanlışdır və biz onu dərhal yenidən nəzərdən keçirməyə çağırırıq" deyib.
"Bu hərəkət nə bu münaqişəyə son qoyacaq, nə də girovların azad edilməsinə kömək edəcək. Bu, yalnız daha çox qan tökülməsinə səbəb olacaq", - o əlavə edib.
“Bizə lazım olan atəşkəs, humanitar yardımın artırılması, HƏMAS-ın bütün girovları azad etməsi və danışıqlar yolu ilə həll yoludur”.
Starmer əlavə edib ki, HƏMAS "Qəzzanın gələcəyində heç bir rol oynaya bilməz və ölkəni tərk etməli, həmçinin tərksilah etməlidir". Starmer bildirib ki, Böyük Britaniya müttəfiqləri ilə “iki dövlətli həllin bir hissəsi kimi” regionda sülhün bərqərar edilməsi üçün uzunmüddətli strategiya üzərində işləyir.
Finlandiyanın xarici işlər naziri Elina Valtonen də bu narahatlıqları təkrarlayaraq Qəzzada humanitar vəziyyətin pisləşməsindən “son dərəcə narahat olduğunu” bildirib. “Biz Qəzzada dərhal atəşkəs əldə olunmasına və İsrail girovlarının dərhal azad edilməsinə ümid edirik.
Avstraliyada xarici işlər naziri Penni Vonq İsraili geri çəkilməyə çağırıb və xəbərdarlıq edib ki, “daimi məcburi köçkünlük beynəlxalq hüququn pozulmasıdır”.
ABŞ prezidenti Donald Tramp bu həftənin əvvəlində qərarın "həqiqətən İsraildən asılı olduğunu" deyib və HƏMAS-ı danışıqları dayandırmaqda ittiham edib. “Onlar həqiqətən də razılaşmaq istəmirdilər.
BMT-nin İnsan Haqları üzrə Ali Komissarı Volker Türk bu qərarı tənqid edərək deyib: "İsrail hökumətinin işğal altındakı Qəzza zolağının tam hərbi nəzarətə götürülməsi planı dərhal dayandırılmalıdır".
Bu qərar Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin İsrailin işğala dərhal son qoyması, razılaşdırılmış iki dövlət həllini həyata keçirməsi və fələstinlilərin öz müqəddəratını təyinetmə hüququnu müdafiə etməsi ilə bağlı verdiyi qərarı pozur”.
"Müharibə cinayəti bəyannaməsi"
İsrail daxilində reaksiyalar da artmağa davam edir. Müxalifət lideri Yair Lapid hökumətin planını pisləyib və bunun hərbi rəhbərliyin tövsiyələrinə zidd olduğunu deyib.
"Plan ordunun və müdafiə qurumunun mövqeyinə tamamilə ziddir, döyüş qoşunlarının tükənməsinə və yorğunluğuna əhəmiyyət vermir", - Lapid deyib.
Baş Qərargah rəisi, general-leytenant Eyal Zamir cümə axşamı günü səhər xəbərdarlıq edib ki, bu plan girovların həyatını təhlükəyə atacaq və hərbçiləri daha da gərginləşdirəcək.
Zamir son günlər xüsusilə Qəzza təklifi ilə bağlı təhlükəsizlik kabineti ilə dəfələrlə toqquşub.
Cümə axşamı təhlükəsizlik kabinetinin iclasından əvvəl Netanyahu İsrailin bütün Qəzzaya daimi nəzarət etmək niyyətini təkzib etdi.
İsrail lideri Fox News-a deyib: "Biz onu keçirmək istəmirik. Biz təhlükəsizlik perimetrinin olmasını istəyirik". "Biz onu idarə etmək istəmirik. Biz idarəedici orqan olaraq orada olmaq istəmirik."
Onun sözlərinə görə, İsrail Qəzza zolağına nəzarəti ərəb qüvvələri koalisiyasına təhvil verməyi planlaşdırır.
Bu bəyanat, humanitar təşkilatların aclıq və köçkünlüyün hər gün artdığı Qəzzada ağır şəraitlə bağlı xəbərdarlıqlarını davam etdirdiyi bir vaxta təsadüf edir. Qəzzada davam edən İsrail-Həmas müharibəsi demək olar ki, bütün əhalini didərgin salıb, ərazinin binalarının və infrastrukturunun 60 faizindən çoxunu dağıdıb və 2 milyon sakinin çoxunu aclıq həddinə çatdırıb.
Müharibə 2023-cü il oktyabrın 7-də HƏMAS-ın başçılıq etdiyi yaraqlıların İsrailin cənubuna hücum edərək, təxminən 1200 nəfəri öldürdüyü və 251 nəfəri girov götürdüyü vaxt başlayıb.
50 girov qalmasına baxmayaraq, onların yarısından çoxunun sağ olduğuna inanılır.
Həmas-ın idarə etdiyi Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, İsrailin hücumları 60 mindən çox fələstinlinin ölümü ilə nəticələnib və bu rəqəmlər döyüşçülərlə mülki şəxslər arasında fərq qoymur.
İsrailin Qəzza zolağının işğalı qərarına reaksiyalar artır
Dünya liderləri İsrailin Qəzza şəhərinə nəzarəti ələ keçirmək qərarını tənqid edərək, bu addımın zolaqda onsuz da fəlakətli olan humanitar böhranı daha da gücləndirmək riski ilə bağlı xəbərdarlıq ediblər.
İsrail təhlükəsizlik kabineti ölkənin HƏMAS-a qarşı təqribən iki ildir davam edən müharibəsində yeni eskalasiyanı qeyd edən mübahisəli planı cümə günü səhər saatlarında təsdiqləyib. Bu barədə İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahunun ofisi yüksək səviyyəli təhlükəsizlik rəsmiləri arasında saatlarla davam edən müzakirələrdən sonra bildirib. Qəzzaya daxil olmaq qərarı Netanyahunun ordunun “bütün Qəzzəyə nəzarəti ələ keçirəcəyi” ilə bağlı əvvəlki vədləri, eləcə də İsrailin Qəzza zolağının daimi işğalı niyyətində olmadığına dair iddiaları fonunda qəbul edilib.
Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatında bu qərarın “regional qeyri-sabitliyi artıracağı” və “humanitar böhranı daha da dərinləşdirəcəyi” qeyd edilib və “iki dövlətli həll istiqamətində danışıqların bərpasına” çağırış edilib.
Bəyanatda, "İsrailin bölgədəki genişlənmə və soyqırım siyasətinin yeni mərhələsini təşkil edən Qəzzada hərbi əməliyyatını genişləndirmə qərarını ən şiddətli şəkildə qınayırıq" deyilir.
Böyük Britaniyanın baş naziri Keir Starmer, "İsrailin Qəzzaya hücumunu daha da artırmaq qərarı yanlışdır və biz onu dərhal yenidən nəzərdən keçirməyə çağırırıq" deyib.
"Bu hərəkət nə bu münaqişəyə son qoyacaq, nə də girovların azad edilməsinə kömək edəcək. Bu, yalnız daha çox qan tökülməsinə səbəb olacaq", - o əlavə edib.
“Bizə lazım olan atəşkəs, humanitar yardımın artırılması, HƏMAS-ın bütün girovları azad etməsi və danışıqlar yolu ilə həll yoludur”.
Starmer əlavə edib ki, HƏMAS "Qəzzanın gələcəyində heç bir rol oynaya bilməz və ölkəni tərk etməli, həmçinin tərksilah etməlidir". Starmer bildirib ki, Böyük Britaniya müttəfiqləri ilə “iki dövlətli həllin bir hissəsi kimi” regionda sülhün bərqərar edilməsi üçün uzunmüddətli strategiya üzərində işləyir.
Finlandiyanın xarici işlər naziri Elina Valtonen də bu narahatlıqları təkrarlayaraq Qəzzada humanitar vəziyyətin pisləşməsindən “son dərəcə narahat olduğunu” bildirib. “Biz Qəzzada dərhal atəşkəs əldə olunmasına və İsrail girovlarının dərhal azad edilməsinə ümid edirik.
Avstraliyada xarici işlər naziri Penni Vonq İsraili geri çəkilməyə çağırıb və xəbərdarlıq edib ki, “daimi məcburi köçkünlük beynəlxalq hüququn pozulmasıdır”.
ABŞ prezidenti Donald Tramp bu həftənin əvvəlində qərarın "həqiqətən İsraildən asılı olduğunu" deyib və HƏMAS-ı danışıqları dayandırmaqda ittiham edib. “Onlar həqiqətən də razılaşmaq istəmirdilər.
BMT-nin İnsan Haqları üzrə Ali Komissarı Volker Türk bu qərarı tənqid edərək deyib: "İsrail hökumətinin işğal altındakı Qəzza zolağının tam hərbi nəzarətə götürülməsi planı dərhal dayandırılmalıdır".
Bu qərar Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin İsrailin işğala dərhal son qoyması, razılaşdırılmış iki dövlət həllini həyata keçirməsi və fələstinlilərin öz müqəddəratını təyinetmə hüququnu müdafiə etməsi ilə bağlı verdiyi qərarı pozur”.
"Müharibə cinayəti bəyannaməsi"
İsrail daxilində reaksiyalar da artmağa davam edir. Müxalifət lideri Yair Lapid hökumətin planını pisləyib və bunun hərbi rəhbərliyin tövsiyələrinə zidd olduğunu deyib.
"Plan ordunun və müdafiə qurumunun mövqeyinə tamamilə ziddir, döyüş qoşunlarının tükənməsinə və yorğunluğuna əhəmiyyət vermir", - Lapid deyib.
Baş Qərargah rəisi, general-leytenant Eyal Zamir cümə axşamı günü səhər xəbərdarlıq edib ki, bu plan girovların həyatını təhlükəyə atacaq və hərbçiləri daha da gərginləşdirəcək.
Zamir son günlər xüsusilə Qəzza təklifi ilə bağlı təhlükəsizlik kabineti ilə dəfələrlə toqquşub.
Cümə axşamı təhlükəsizlik kabinetinin iclasından əvvəl Netanyahu İsrailin bütün Qəzzaya daimi nəzarət etmək niyyətini təkzib etdi.
İsrail lideri Fox News-a deyib: "Biz onu keçirmək istəmirik. Biz təhlükəsizlik perimetrinin olmasını istəyirik". "Biz onu idarə etmək istəmirik. Biz idarəedici orqan olaraq orada olmaq istəmirik."
Onun sözlərinə görə, İsrail Qəzza zolağına nəzarəti ərəb qüvvələri koalisiyasına təhvil verməyi planlaşdırır.
Bu bəyanat, humanitar təşkilatların aclıq və köçkünlüyün hər gün artdığı Qəzzada ağır şəraitlə bağlı xəbərdarlıqlarını davam etdirdiyi bir vaxta təsadüf edir. Qəzzada davam edən İsrail-Həmas müharibəsi demək olar ki, bütün əhalini didərgin salıb, ərazinin binalarının və infrastrukturunun 60 faizindən çoxunu dağıdıb və 2 milyon sakinin çoxunu aclıq həddinə çatdırıb.
Müharibə 2023-cü il oktyabrın 7-də HƏMAS-ın başçılıq etdiyi yaraqlıların İsrailin cənubuna hücum edərək, təxminən 1200 nəfəri öldürdüyü və 251 nəfəri girov götürdüyü vaxt başlayıb.
50 girov qalmasına baxmayaraq, onların yarısından çoxunun sağ olduğuna inanılır.
Həmas-ın idarə etdiyi Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, İsrailin hücumları 60 mindən çox fələstinlinin ölümü ilə nəticələnib və bu rəqəmlər döyüşçülərlə mülki şəxslər arasında fərq qoymur.