İsrailin Hizbullah komandiri Heytəm Əli Təbatəbaini cənub ətrafının mərkəzində basqın zamanı öldürməsi Beyrutun siyasi tarazlığını yenidən sarsıtdı və bölgəni müharibə həddinə çatdıran gərginlik dalğasına səbəb oldu.
"Əl-Əxbar"ın məlumatına görə, İsrailin Hizbullah hərbi komandiri Heytəm Əli Təbatəbaini cənub ətrafının mərkəzində basqın zamanı öldürməsindən bəri Beyrutun siyasi səhnəsini iki sual məşğul edir: "Bu, Livan cəbhəsində müharibəyə doğru ilkin addımdırmı? Hizbullah necə cavab verəcək?"
İbrani mediasının, sionist rəsmilərinin yaratdığı siyasi atmosfer, beynəlxalq və ərəb elçilərinin Livana son gəlişi nəzərə alınmaqla, bu gərginlik təəccüblü deyil. Lakin bəzi dairələr bunu "təhdid etdiyimiz müharibə üçün ilkin əməliyyat" kimi şərh etdikləri üçün nəticələr olduqca kritikdir.
Aparıcı siyasi mənbələr ötən il Hizbullahın hərbi komandiri Şəhid Fuad Şükrün hədəfə alınması ilə başlayan gərginliyi xatırlayırlar.
Bundan sonra baş katib Seyid Həsən Nəsrullahın və daha sonra onun varisi Seyid Haşim Səfiəddinin öldürülməsi ilə nəticələnən bir sıra təhlükəsizlik və hərbi əməliyyatlar başladı və İsrail iki aydan çox davam edən gərgin müharibəyə qərq oldu.
Mənbələr düşmənin o dövrdə verdiyi açıqlamaları vurğulayır: "Bizim müharibə niyyətimiz yoxdur; müqavimət cavab verməsə, sui-qəsdlə kifayətlənəcəyik."
Bu aldatmanın kulminasiya nöqtəsi İsrailin hazırlıqlarını gizlətməkdən başqa heç bir məqsədə xidmət etməyən Amerika diplomatik səyləri idi. Sonda onlar Nyu-Yorkdan atəşkəs elan etmək əvəzinə, Seyid Nəsrullahın öldürüldüyünü elan etdilər.
Siyasi mənbə bildirib ki, “Bu dəfə İsrail öz mediası vasitəsilə Livanı və müqaviməti yenidən aldatmağa çalışır. O, sanki sui-qəsdlərlə kifayətlənəcəkmiş kimi davranır və gərginliyi artırmayacağını iddia edir. Eyni oyun təkrarlanır. Biz faktiki olaraq müharibə yolundayıq”.
Əvvəlki kimi, problem yalnız İsrail və onun Amerika tərəfdarlarının dedikləri ilə məhdudlaşmır. İsrailin Livandakı müttəfiqləri, həmişə olduğu kimi, müqavimətə qarşı hücumlarının miqyasını genişləndirir, potensialın bərpası ideyasını lağa qoyur və İsrailə “heyranlıqlarını” göstərməkdən çəkinmirlər.
Bu vaxt onların sözçüləri açıq şəkildə bildirirlər ki, Hizbullah aradan qaldırılarsa, İsrail Livanda genişmiqyaslı əməliyyat başlatmağa hazırdır.
Livan dövləti çox fərqli bir imic təqdim etmir. Vasitəçi ölkələrlə əlaqələr davam edərkən, rəsmilərimiz bütün diqqətlərini İsrailin sui-qəsd dalğasını partiya liderləri və cənub ətrafı ilə məhdudlaşdırıb-məhdudlaşdırmayacağına, yoxsa Beyrut da daxil olmaqla digər ərazilərə genişlənməyi planlaşdırıb-planlaşdırmayacağına yönəldirlər.
Bu proses zamanı prezident Jozef Aun İsraili adı ilə açıq şəkildə qınayan yeganə rəsmi şəxs olub. Aun bildirib ki, “İsrailin Beyrutun cənub ətraflarını hədəf alması və müstəqilliyinin ildönümünün təsadüf etməsi İsrailin Livana hücumlarını dayandırmaq çağırışlarına məhəl qoymadığının və beynəlxalq qətnamələrə və bölgədə sabitliyin təmin edilməsi üçün bütün səylərə məhəl qoymadığının daha bir sübutudur”.
Baş nazir Nəvaf Salam vurğulayıb ki, sabitliyə aparan yeganə yol BMT-nin 1701 saylı qətnaməsinin tam icrasıdır.
“Livan xalqını qorumaq və ölkənin təhlükəli yolları seçməsinin qarşısını almaq hökumətin bu mərhələdəki prioritetidir”, - deyə o, əlavə edib: “Hər hansı bir eskalasiyanın qarşısını almaq və İsrail hücumlarını dayandırmaq üçün qardaş və dost ölkələrlə bütün siyasi və diplomatik kanallardan istifadə etməyə davam edəcəyik. Onların torpaqlarımızdan çıxarılmasını və əsirlərimizin geri qaytarılmasını tələb edəcəyik”.
Bu arada, İsrail eskalasiyasından çıxış yolu kimi “silah təslim etmək” ifadəsi təkrarlanır. ABŞ və İsrail tərəfdarı olan bütün siyasi aktyorlar eyni ritorikanı bölüşürlər. Lakin Səudiyyə Ərəbistanı və Qərb media orqanları Hizbullahın cavab verməyəcəyini iddia etməyi öz vəzifələri hesab ediblər.
Hizbullahın mövqeyi İcra Şurasının sədri Şeyx Əli Dəmuşun açıqlaması ilə aydınlaşdırıldı. Dəmuş Təbatəbai və yoldaşlarının dəfn mərasimində dedi:
“İsraillilər partiyanın hərbi rəsmisi Təbatəbainin sui-qəsdinə mümkün cavab tədbirlərindən narahatdırlar. Onlar narahat olmağa davam etməlidirlər, çünki onlar müqavimətə və Livana qarşı ağır cinayətlər törətmişlər”.
Livan Baş nazirinin “Düşmən atəşkəsə əməl etmədiyi müddətcə, biz heç bir təkliflə maraqlanmırıq” açıqlaması da eyni mənada əks-səda doğurdu.
“İndiyə qədər etdiyimiz bütün güzəştlərin heç bir nəticə vermədiyini gördük. Dövlətin vəzifəsi vətəndaşlarını və suverenliyini qorumaqdır. Hökumət bunun üçün lazımi planlar hazırlamalı və xarici təzyiqi rədd etməlidir”.
Livan gərgin diplomatik həftəyə hazırlaşarkən, Livan və Amerika rəsmiləri arasında ünsiyyətin kəsildiyi aydın oldu.
Fransa Səudiyyə Ərəbistanı ilə əməkdaşlıq çərçivəsində Parisdə keçiriləcək görüş üçün amerikalılarla əlaqələndirmə barədə danışır. Lakin reallıq budur: Düşmən Livan boyunca Hizbullahın məcburi tərksilah edilməsindən başqa heç bir həll yolu ilə maraqlanmır.
Lakin İsrail liderləri təhdidlərini artırırlar. İsrail xarici işlər naziri Gideon Saar dünən dedi: "Hizbullah tərksilah etmir; əksinə, silahlandırır".
Netanyahuya yaxın jurnalist Amit də daxili mənbələrə istinadən bildirib ki, "Amerika rəsmiləri İsraili Hizbullaha maksimum hərbi təzyiq göstərməyə çağırır".
Hizbullah bazar günü böyük cihadçı komandir Heytəm Əli Təbatəbai və onun dörd yoldaşının - Şəhidlər Qasım Hüseyn Bərcavi, Mustafa Əsəd Bəru, Rifat Əhməd Hüseyn və İbrahim Əli Hüseynin itkisinə yas tutub.
Dünən Qubeyridə beş şəhid üçün müqavimət tərəfdarlarının çoxsaylı iştirakı ilə dəfn mərasimi keçirilib.
Cənazələri daşıyan hərbi qrup İsrail və ABŞ əleyhinə şüarlar səsləndirərək Şəhidlər Qəbiristanlığına yürüş edib. Küçələri "Amerikaya ölüm" və "İsrailə ölüm" kimi şüarlar doldurub.
Hizbullah: "Düşmən bizim cavabımızdan narahat qalmalıdır"
İsrailin Hizbullah komandiri Heytəm Əli Təbatəbaini cənub ətrafının mərkəzində basqın zamanı öldürməsi Beyrutun siyasi tarazlığını yenidən sarsıtdı və bölgəni müharibə həddinə çatdıran gərginlik dalğasına səbəb oldu.
"Əl-Əxbar"ın məlumatına görə, İsrailin Hizbullah hərbi komandiri Heytəm Əli Təbatəbaini cənub ətrafının mərkəzində basqın zamanı öldürməsindən bəri Beyrutun siyasi səhnəsini iki sual məşğul edir: "Bu, Livan cəbhəsində müharibəyə doğru ilkin addımdırmı? Hizbullah necə cavab verəcək?"
İbrani mediasının, sionist rəsmilərinin yaratdığı siyasi atmosfer, beynəlxalq və ərəb elçilərinin Livana son gəlişi nəzərə alınmaqla, bu gərginlik təəccüblü deyil. Lakin bəzi dairələr bunu "təhdid etdiyimiz müharibə üçün ilkin əməliyyat" kimi şərh etdikləri üçün nəticələr olduqca kritikdir.
Aparıcı siyasi mənbələr ötən il Hizbullahın hərbi komandiri Şəhid Fuad Şükrün hədəfə alınması ilə başlayan gərginliyi xatırlayırlar.
Bundan sonra baş katib Seyid Həsən Nəsrullahın və daha sonra onun varisi Seyid Haşim Səfiəddinin öldürülməsi ilə nəticələnən bir sıra təhlükəsizlik və hərbi əməliyyatlar başladı və İsrail iki aydan çox davam edən gərgin müharibəyə qərq oldu.
Mənbələr düşmənin o dövrdə verdiyi açıqlamaları vurğulayır: "Bizim müharibə niyyətimiz yoxdur; müqavimət cavab verməsə, sui-qəsdlə kifayətlənəcəyik."
Bu aldatmanın kulminasiya nöqtəsi İsrailin hazırlıqlarını gizlətməkdən başqa heç bir məqsədə xidmət etməyən Amerika diplomatik səyləri idi. Sonda onlar Nyu-Yorkdan atəşkəs elan etmək əvəzinə, Seyid Nəsrullahın öldürüldüyünü elan etdilər.
Siyasi mənbə bildirib ki, “Bu dəfə İsrail öz mediası vasitəsilə Livanı və müqaviməti yenidən aldatmağa çalışır. O, sanki sui-qəsdlərlə kifayətlənəcəkmiş kimi davranır və gərginliyi artırmayacağını iddia edir. Eyni oyun təkrarlanır. Biz faktiki olaraq müharibə yolundayıq”.
Əvvəlki kimi, problem yalnız İsrail və onun Amerika tərəfdarlarının dedikləri ilə məhdudlaşmır. İsrailin Livandakı müttəfiqləri, həmişə olduğu kimi, müqavimətə qarşı hücumlarının miqyasını genişləndirir, potensialın bərpası ideyasını lağa qoyur və İsrailə “heyranlıqlarını” göstərməkdən çəkinmirlər.
Bu vaxt onların sözçüləri açıq şəkildə bildirirlər ki, Hizbullah aradan qaldırılarsa, İsrail Livanda genişmiqyaslı əməliyyat başlatmağa hazırdır.
Livan dövləti çox fərqli bir imic təqdim etmir. Vasitəçi ölkələrlə əlaqələr davam edərkən, rəsmilərimiz bütün diqqətlərini İsrailin sui-qəsd dalğasını partiya liderləri və cənub ətrafı ilə məhdudlaşdırıb-məhdudlaşdırmayacağına, yoxsa Beyrut da daxil olmaqla digər ərazilərə genişlənməyi planlaşdırıb-planlaşdırmayacağına yönəldirlər.
Bu proses zamanı prezident Jozef Aun İsraili adı ilə açıq şəkildə qınayan yeganə rəsmi şəxs olub. Aun bildirib ki, “İsrailin Beyrutun cənub ətraflarını hədəf alması və müstəqilliyinin ildönümünün təsadüf etməsi İsrailin Livana hücumlarını dayandırmaq çağırışlarına məhəl qoymadığının və beynəlxalq qətnamələrə və bölgədə sabitliyin təmin edilməsi üçün bütün səylərə məhəl qoymadığının daha bir sübutudur”.
Baş nazir Nəvaf Salam vurğulayıb ki, sabitliyə aparan yeganə yol BMT-nin 1701 saylı qətnaməsinin tam icrasıdır.
“Livan xalqını qorumaq və ölkənin təhlükəli yolları seçməsinin qarşısını almaq hökumətin bu mərhələdəki prioritetidir”, - deyə o, əlavə edib: “Hər hansı bir eskalasiyanın qarşısını almaq və İsrail hücumlarını dayandırmaq üçün qardaş və dost ölkələrlə bütün siyasi və diplomatik kanallardan istifadə etməyə davam edəcəyik. Onların torpaqlarımızdan çıxarılmasını və əsirlərimizin geri qaytarılmasını tələb edəcəyik”.
Bu arada, İsrail eskalasiyasından çıxış yolu kimi “silah təslim etmək” ifadəsi təkrarlanır. ABŞ və İsrail tərəfdarı olan bütün siyasi aktyorlar eyni ritorikanı bölüşürlər. Lakin Səudiyyə Ərəbistanı və Qərb media orqanları Hizbullahın cavab verməyəcəyini iddia etməyi öz vəzifələri hesab ediblər.
Hizbullahın mövqeyi İcra Şurasının sədri Şeyx Əli Dəmuşun açıqlaması ilə aydınlaşdırıldı. Dəmuş Təbatəbai və yoldaşlarının dəfn mərasimində dedi:
“İsraillilər partiyanın hərbi rəsmisi Təbatəbainin sui-qəsdinə mümkün cavab tədbirlərindən narahatdırlar. Onlar narahat olmağa davam etməlidirlər, çünki onlar müqavimətə və Livana qarşı ağır cinayətlər törətmişlər”.
Livan Baş nazirinin “Düşmən atəşkəsə əməl etmədiyi müddətcə, biz heç bir təkliflə maraqlanmırıq” açıqlaması da eyni mənada əks-səda doğurdu.
“İndiyə qədər etdiyimiz bütün güzəştlərin heç bir nəticə vermədiyini gördük. Dövlətin vəzifəsi vətəndaşlarını və suverenliyini qorumaqdır. Hökumət bunun üçün lazımi planlar hazırlamalı və xarici təzyiqi rədd etməlidir”.
Livan gərgin diplomatik həftəyə hazırlaşarkən, Livan və Amerika rəsmiləri arasında ünsiyyətin kəsildiyi aydın oldu.
Fransa Səudiyyə Ərəbistanı ilə əməkdaşlıq çərçivəsində Parisdə keçiriləcək görüş üçün amerikalılarla əlaqələndirmə barədə danışır. Lakin reallıq budur: Düşmən Livan boyunca Hizbullahın məcburi tərksilah edilməsindən başqa heç bir həll yolu ilə maraqlanmır.
Lakin İsrail liderləri təhdidlərini artırırlar. İsrail xarici işlər naziri Gideon Saar dünən dedi: "Hizbullah tərksilah etmir; əksinə, silahlandırır".
Netanyahuya yaxın jurnalist Amit də daxili mənbələrə istinadən bildirib ki, "Amerika rəsmiləri İsraili Hizbullaha maksimum hərbi təzyiq göstərməyə çağırır".
Hizbullah bazar günü böyük cihadçı komandir Heytəm Əli Təbatəbai və onun dörd yoldaşının - Şəhidlər Qasım Hüseyn Bərcavi, Mustafa Əsəd Bəru, Rifat Əhməd Hüseyn və İbrahim Əli Hüseynin itkisinə yas tutub.
Dünən Qubeyridə beş şəhid üçün müqavimət tərəfdarlarının çoxsaylı iştirakı ilə dəfn mərasimi keçirilib.
Cənazələri daşıyan hərbi qrup İsrail və ABŞ əleyhinə şüarlar səsləndirərək Şəhidlər Qəbiristanlığına yürüş edib. Küçələri "Amerikaya ölüm" və "İsrailə ölüm" kimi şüarlar doldurub.