Hindistanda etirazlar baş nazir Narendra Modinin müsəlmanların xaric edilməsinə görə geniş şəkildə tənqid edilən mübahisəli vətəndaşlıq qanununu tətbiq etməsindən sonra başlayıb. Səlahiyyətlilər, tənzimləmə elan edildikdən sonra Şərqi Assam və Tamil Nadu ştatının cənubunda etiraz aksiyalarının keçirildiyini bildirdi.
Dağıntı və təhlükəsizlik qüvvələri ilə toqquşma barədə məlumat verilməyib. Tamil Nadunun paytaxtı Çennayda etirazçılar şam işığında yürüş keçirib və qanuna qarşı şüarlar səsləndiriblər. Cənub Kerala əyalətini idarə edən Hindistan Kommunist Partiyası (marksist) də ştat miqyasında etirazlara çağırıb.
Qanun İslamdan başqa bütün Cənubi Asiya dinlərindən olan immiqrantlar üçün dini imtahan yaradır.
Qanunun tənqidçiləri bunu Modi hökumətinin ölkəni Hindu dövlətinə çevirməyə və 200 milyon müsəlmanı kənara qoymağa çalışdığının daha bir sübutu olduğunu iddia edirlər.
Vətəndaşlığa Dəyişiklik Aktı (CAA) 31 dekabr 2014-cü il tarixinə qədər Əfqanıstan, Banqladeş və Pakistandan hinduların çoxluq təşkil etdiyi Hindistana qaçan hindular, parsilər, sikxlər, buddistlər, caynlar və xristianlar üçün vətəndaşlıq üçün sürətli bir yol təqdim edir.
Qanuna hər üç ölkədə çoxluq təşkil edən müsəlmanlar daxil deyil. Tənzimləmə qeyri-qanuni mühacirlərin Hindistan vətəndaşı olmasına mane olan köhnə qanunu da dəyişir.
Yeni Dehli hökuməti məlumat verdi ki, uyğun olanlar onlayn portal vasitəsilə Hindistan vətəndaşlığı üçün müraciət edə bilərlər. Qanunun tətbiqi Modinin hakim Bharatiya Janata Partiyasının may ayında keçirilməsi planlaşdırılan ümumi seçkilər öncəsi əsas seçki vədlərindən biri idi.
Qanunun ayrı-seçkilik olması fikrini rədd edən Modi hökuməti bu tənzimləmənin yalnız təqiblərdən qaçan dini azlıqlara vətəndaşlıq verilməsi məqsədi daşıdığını və Hindistan vətəndaşlarına qarşı istifadə edilməyəcəyini iddia edir. Yeni qanun niyə mübahisəlidir?
Qanun 2019-cu ildə Hindistan parlamenti tərəfindən təsdiqləndi, lakin Modi hökuməti Yeni Dehlidə və başqa yerlərdə ölümcül etirazlar başlayandan sonra onun icrasını təxirə saldı. Günlərlə davam edən qarşıdurmalarda çoxlu insan həlak olub.
2019-cu ildə ümummilli etirazlar, qanunun Hindistanın dünyəvi bir millət kimi təməlini sarsıtdığını söylədi. Müsəlmanlar hökumətin onları marjinallaşdırmaq üçün bu qanundan istifadə edə biləcəyini iddia edirdilər.
Tənqidçilər və müsəlman qrupları deyirlər ki, yeni vətəndaşlıq qanunu qeydiyyatsız qeyri-müsəlmanları qorumağa kömək edəcək, müsəlmanlar isə deportasiya və ya həbslə üzləşə bilər.
Müsəlmanlar, müxalifət partiyaları və hüquq qrupları da daxil olmaqla qanunun əleyhdarları tənzimləmənin istisna olduğunu və konstitusiyada təsbit olunmuş dünyəvi prinsipləri pozduğunu iddia edirlər.
Qruplar deyirlər ki, imanı vətəndaşlıq şərti etmək olmaz. İnsan haqları təşkilatı Amnesty India qeyd edib ki, qanun “din əsasında ayrı-seçkiliyi qanuniləşdirir”.
Bəziləri iddia edir ki, bura öz ölkələrində təqib olunan müsəlman dini azlıqlar, o cümlədən Pakistandakı Əhmədilər və Myanmadakı Rohincalar da daxil edilməlidir.
Tənqidçilər deyirlər ki, Modinin siyasəti “ölkənin dünyəvi təməlini aşındırmaq, dini azlıqlar, xüsusən də müsəlmanlar üçün məkanı daraltmaq və ölkəni hindu xalqına yaxınlaşdırmaq” riskini daşıyır. “200 milyon müsəlman risk altındadır”
Hindistanda 1,4 milyarddan çox insanın yaşadığı ölkədə böyük bir azlıq qrupunu təşkil edən 200 milyon müsəlman yaşayır. Hindistanın demək olar ki, hər bölgəsinə səpələnmiş müsəlmanlar 2014-cü ildə Modinin hakimiyyətə gəlişindən sonra bir sıra hücumların hədəfinə çevrilib.
Bir çox müsəlman hindu, hindular üçün müqəddəs sayılan mal əti yediyi və ya qaçaqmalçılıq yolu ilə inək gətirdiyi iddiası ilə dəstələr tərəfindən linç edilib.
Müsəlmanların iş yerləri boykot edildi, yaşayış yerləri buldozerlərlə dağıdıldı, ibadət yerləri yandırıldı. Bəzi açıq soyqırım çağırışları olub. Tənqidçilər deyirlər ki, Modinin müsəlmanlara qarşı zorakılıqlara susması ekstremist qrupları cəsarətləndirib və müsəlmanlara qarşı daha çox nifrət nitqinin yaranmasına şərait yaradıb.
Modi yanvar ayında şimaldakı Ayodhya şəhərində sökülən məscidin yerində hindu məbədi açaraq partiyasının çoxdankı hindu millətçiliyi vədini yerinə yetirdi.
Müsəlmanları istisna edən yeni vətəndaşlıq qanunu qüvvəyə minməsi etirazlara səbəb olub
Hindistanda etirazlar baş nazir Narendra Modinin müsəlmanların xaric edilməsinə görə geniş şəkildə tənqid edilən mübahisəli vətəndaşlıq qanununu tətbiq etməsindən sonra başlayıb. Səlahiyyətlilər, tənzimləmə elan edildikdən sonra Şərqi Assam və Tamil Nadu ştatının cənubunda etiraz aksiyalarının keçirildiyini bildirdi.
Dağıntı və təhlükəsizlik qüvvələri ilə toqquşma barədə məlumat verilməyib. Tamil Nadunun paytaxtı Çennayda etirazçılar şam işığında yürüş keçirib və qanuna qarşı şüarlar səsləndiriblər. Cənub Kerala əyalətini idarə edən Hindistan Kommunist Partiyası (marksist) də ştat miqyasında etirazlara çağırıb.
Qanun İslamdan başqa bütün Cənubi Asiya dinlərindən olan immiqrantlar üçün dini imtahan yaradır.
Qanunun tənqidçiləri bunu Modi hökumətinin ölkəni Hindu dövlətinə çevirməyə və 200 milyon müsəlmanı kənara qoymağa çalışdığının daha bir sübutu olduğunu iddia edirlər.
Vətəndaşlığa Dəyişiklik Aktı (CAA) 31 dekabr 2014-cü il tarixinə qədər Əfqanıstan, Banqladeş və Pakistandan hinduların çoxluq təşkil etdiyi Hindistana qaçan hindular, parsilər, sikxlər, buddistlər, caynlar və xristianlar üçün vətəndaşlıq üçün sürətli bir yol təqdim edir.
Qanuna hər üç ölkədə çoxluq təşkil edən müsəlmanlar daxil deyil. Tənzimləmə qeyri-qanuni mühacirlərin Hindistan vətəndaşı olmasına mane olan köhnə qanunu da dəyişir.
Yeni Dehli hökuməti məlumat verdi ki, uyğun olanlar onlayn portal vasitəsilə Hindistan vətəndaşlığı üçün müraciət edə bilərlər. Qanunun tətbiqi Modinin hakim Bharatiya Janata Partiyasının may ayında keçirilməsi planlaşdırılan ümumi seçkilər öncəsi əsas seçki vədlərindən biri idi.
Qanunun ayrı-seçkilik olması fikrini rədd edən Modi hökuməti bu tənzimləmənin yalnız təqiblərdən qaçan dini azlıqlara vətəndaşlıq verilməsi məqsədi daşıdığını və Hindistan vətəndaşlarına qarşı istifadə edilməyəcəyini iddia edir. Yeni qanun niyə mübahisəlidir?
Qanun 2019-cu ildə Hindistan parlamenti tərəfindən təsdiqləndi, lakin Modi hökuməti Yeni Dehlidə və başqa yerlərdə ölümcül etirazlar başlayandan sonra onun icrasını təxirə saldı. Günlərlə davam edən qarşıdurmalarda çoxlu insan həlak olub.
2019-cu ildə ümummilli etirazlar, qanunun Hindistanın dünyəvi bir millət kimi təməlini sarsıtdığını söylədi. Müsəlmanlar hökumətin onları marjinallaşdırmaq üçün bu qanundan istifadə edə biləcəyini iddia edirdilər.
Tənqidçilər və müsəlman qrupları deyirlər ki, yeni vətəndaşlıq qanunu qeydiyyatsız qeyri-müsəlmanları qorumağa kömək edəcək, müsəlmanlar isə deportasiya və ya həbslə üzləşə bilər.
Müsəlmanlar, müxalifət partiyaları və hüquq qrupları da daxil olmaqla qanunun əleyhdarları tənzimləmənin istisna olduğunu və konstitusiyada təsbit olunmuş dünyəvi prinsipləri pozduğunu iddia edirlər.
Qruplar deyirlər ki, imanı vətəndaşlıq şərti etmək olmaz. İnsan haqları təşkilatı Amnesty India qeyd edib ki, qanun “din əsasında ayrı-seçkiliyi qanuniləşdirir”.
Bəziləri iddia edir ki, bura öz ölkələrində təqib olunan müsəlman dini azlıqlar, o cümlədən Pakistandakı Əhmədilər və Myanmadakı Rohincalar da daxil edilməlidir.
Tənqidçilər deyirlər ki, Modinin siyasəti “ölkənin dünyəvi təməlini aşındırmaq, dini azlıqlar, xüsusən də müsəlmanlar üçün məkanı daraltmaq və ölkəni hindu xalqına yaxınlaşdırmaq” riskini daşıyır. “200 milyon müsəlman risk altındadır”
Hindistanda 1,4 milyarddan çox insanın yaşadığı ölkədə böyük bir azlıq qrupunu təşkil edən 200 milyon müsəlman yaşayır. Hindistanın demək olar ki, hər bölgəsinə səpələnmiş müsəlmanlar 2014-cü ildə Modinin hakimiyyətə gəlişindən sonra bir sıra hücumların hədəfinə çevrilib.
Bir çox müsəlman hindu, hindular üçün müqəddəs sayılan mal əti yediyi və ya qaçaqmalçılıq yolu ilə inək gətirdiyi iddiası ilə dəstələr tərəfindən linç edilib.
Müsəlmanların iş yerləri boykot edildi, yaşayış yerləri buldozerlərlə dağıdıldı, ibadət yerləri yandırıldı. Bəzi açıq soyqırım çağırışları olub. Tənqidçilər deyirlər ki, Modinin müsəlmanlara qarşı zorakılıqlara susması ekstremist qrupları cəsarətləndirib və müsəlmanlara qarşı daha çox nifrət nitqinin yaranmasına şərait yaradıb.
Modi yanvar ayında şimaldakı Ayodhya şəhərində sökülən məscidin yerində hindu məbədi açaraq partiyasının çoxdankı hindu millətçiliyi vədini yerinə yetirdi.