Ayətullah Cavadi Amuli: “Bəzi ictimai inkişaflar və həyat tərzindəki dəyişikliklər, məsələn, yemək yeyərkən əl əvəzinə qaşıqdan istifadə, geyimdə və ya həyatın digər təfərrüatlarında dəyişiklik dəyişkəndir və zaman və məkana tabedir, lakin dinin əsasları və Əhli-Beyt (ə) təlimləri sabit və dəyişməzdir.”
Dünya On İki İmam Şiə Alimləri Federasiyasının prezidenti Hacı Səfdər Cəfər Dr. Mürtəza Əli Binə və Madaqaskardan olan On İki İmam Şiə Alimləri Federasiyasının Beynəlxalq Tədris üzrə müdir müavini Şeyx Nadir Cəfərin rəhbərlik etdiyi Ümumdünya On İki İmam Şiə Alimləri Federasiyasının xüsusi nümayəndə heyəti Ayətullah Cavadi Amulinin evini ziyarət edərək, onunla görüşüb.
Ayətullah Cavadi Amuli mübarək Ramazan ayının gəlişi münasibəti ilə onları təbrik edərək, Quranın uca məqamını, onun fərdi və ictimai həyatdakı rolunu vurğulayaraq deyib: “Qurandan və Əhli-beyt elmindən düzgün istifadə etmək təmiz fərdi və ictimai həyata aparan yoldur.
Biz həm kamil həyata çatdıq, həm də Quran və Əhli-beyt çərçivəsində mümkün qədər müzakirə və söhbət edərək cəmiyyətimizi dirçəltdik” deyib.
Ayətullah Cavadi Amuli Qurani-Kərimin əbədi bir kitab olduğunu bildirərək, “Dünyada bəzi şeylərin son müddəti var, lakin Qurani-Kərim əbədidir, onda heç bir dəyişiklik və təhrif olma ehtimalı yoxdur, onun istifadə müddəti yoxdur, elmin və bəşər idrakının inkişafı ilə zaman keçdikcə onun istifadəsi daha da genişlənib” deyib.
Çıxışına davam edən Ayətullah Cavadi Amuli İslam dininin dinamizminə toxunaraq vurğulayıb: Dəyişən həyat şəraiti hökmlərin zahiri görünüşü və onların həyata keçirilmə tərzində fərqliliklər yaradır, lakin dinin sabit və əsas prinsipləri heç vaxt dəyişmir. Necə ki, keçmişdə səfər at arabası ilə, bu gün isə təyyarə ilə edilirdisə, müsafirlərin yarı namazı prinsipi hələ də qüvvədədir, digər ilahi əmrlər də öz sabit həqiqətlərinə əsaslanır, ancaq onların həyata keçirilmə tərzi zamanın dəyişməsi ilə dəyişə bilər.”
Ayətullah Cavadi Amuli elmi inkişaflar və insanın varlıq sistemi haqqında anlayışındakı dəyişikliklərə toxunaraq deyib: “Bu inkişaflar ilahi hökmlərdə heç bir dəyişikliyə səbəb olmur. Necə ki, əvvəllər Günəş və Ay hərəkət edir, Yer isə hərəkətsizdir, elm adamları sonradan Yerin hərəkət etdiyini anladılar. Lakin elmi anlayışdakı bu dəyişiklik dini əsaslara təsir etmədi.
İslam öz hökmlərini varlığın sabit reallıqları üzərində qurmuşdur və bu əbədi qanunlar günəşin və ayın işığı kimi bəşəriyyəti əbədi olaraq hidayət edəcəkdir.
Dini biliklərin qorunması və yayılması üçün elmi sahələrdə səriştəli alim və tədqiqatçıların olması vacibdir. Siz həmçinin Nəcəf, Qum və Məşhəd Elm Hövzələri ilə əlaqənizi qorumalısınız. Bu mərkəzlər İslam cəmiyyətlərinin daxili və xarici ehtiyaclarını ödəyəcək fəqihlər, ilahiyyatçılar, təfsirçilər və alimlər yetişdirməlidir. İmam Sadiqin (ə) Hişam bin Həkəm kimi tələbələri var idi ki, onlara elmi qabiliyyətlərinə görə xüsusi vəzifələr verilirdi. Bu səbəbdən elm öyrənmək və ictihad dərəcəsinə çatmaq şübhələrin öhdəsindən gəlmək və dini qorumaq üçün ən mühüm yoldur.”
Ayətullah Cavadi Amuli dinin prinsipləri ilə ictimai dəyişikliklər arasındakı fərqi belə ifadə edib: “Bəzi ictimai inkişaflar və həyat tərzində baş verən dəyişikliklər, məsələn, yemək yeyərkən əl əvəzinə qaşıqdan istifadə, geyinmə tərzində və ya həyatın digər təfərrüatlarında dəyişikliklər dəyişkəndir və zaman və məkandan asılıdır. Halbuki, dinin əsasları və Əhli-beytin (ə) təlimləri sabit və dəyişməzdir. Əmirəl-möminin (ə) övladların ataları kimi yaşamağa məcbur edilməməli, əksinə, onların başqa bir zaman üçün yaradıldıqlarını anlamaları lazım olduğunu vurğulayıb.
Dünyadakı ilahi nizamı və insanın məsuliyyətini xatırladaraq deyib: “Göylərdən tutmuş dənizlərin dərinliklərinə qədər bütün kainat ilahi bir nizam çərçivəsində idarə olunur. Dənizlərdəki balıqlar və səmadakı ulduzlar müəyyən bir sistem daxilində hərəkət edirlər. Bu, insan həyatı üçün nümunə olmalı olan ilahi planı göstərir. Buna görə də müsəlmanlar və xüsusilə Əhli-beyt (ə) bu ilahi nizamı tanımalı, zülmdən uzaq olmalı, dünyada ədalət və əmin-amanlığın bərqərar olması üçün səy göstərməlidirlər.”
Ayətullah Cavadi Amuli: Əhli-Beyt (ə) təlimləri sabit və dəyişməzdir
Ayətullah Cavadi Amuli: “Bəzi ictimai inkişaflar və həyat tərzindəki dəyişikliklər, məsələn, yemək yeyərkən əl əvəzinə qaşıqdan istifadə, geyimdə və ya həyatın digər təfərrüatlarında dəyişiklik dəyişkəndir və zaman və məkana tabedir, lakin dinin əsasları və Əhli-Beyt (ə) təlimləri sabit və dəyişməzdir.”
Dünya On İki İmam Şiə Alimləri Federasiyasının prezidenti Hacı Səfdər Cəfər Dr. Mürtəza Əli Binə və Madaqaskardan olan On İki İmam Şiə Alimləri Federasiyasının Beynəlxalq Tədris üzrə müdir müavini Şeyx Nadir Cəfərin rəhbərlik etdiyi Ümumdünya On İki İmam Şiə Alimləri Federasiyasının xüsusi nümayəndə heyəti Ayətullah Cavadi Amulinin evini ziyarət edərək, onunla görüşüb.
Ayətullah Cavadi Amuli mübarək Ramazan ayının gəlişi münasibəti ilə onları təbrik edərək, Quranın uca məqamını, onun fərdi və ictimai həyatdakı rolunu vurğulayaraq deyib: “Qurandan və Əhli-beyt elmindən düzgün istifadə etmək təmiz fərdi və ictimai həyata aparan yoldur.
Biz həm kamil həyata çatdıq, həm də Quran və Əhli-beyt çərçivəsində mümkün qədər müzakirə və söhbət edərək cəmiyyətimizi dirçəltdik” deyib.
Ayətullah Cavadi Amuli Qurani-Kərimin əbədi bir kitab olduğunu bildirərək, “Dünyada bəzi şeylərin son müddəti var, lakin Qurani-Kərim əbədidir, onda heç bir dəyişiklik və təhrif olma ehtimalı yoxdur, onun istifadə müddəti yoxdur, elmin və bəşər idrakının inkişafı ilə zaman keçdikcə onun istifadəsi daha da genişlənib” deyib.
Çıxışına davam edən Ayətullah Cavadi Amuli İslam dininin dinamizminə toxunaraq vurğulayıb: Dəyişən həyat şəraiti hökmlərin zahiri görünüşü və onların həyata keçirilmə tərzində fərqliliklər yaradır, lakin dinin sabit və əsas prinsipləri heç vaxt dəyişmir. Necə ki, keçmişdə səfər at arabası ilə, bu gün isə təyyarə ilə edilirdisə, müsafirlərin yarı namazı prinsipi hələ də qüvvədədir, digər ilahi əmrlər də öz sabit həqiqətlərinə əsaslanır, ancaq onların həyata keçirilmə tərzi zamanın dəyişməsi ilə dəyişə bilər.”
Ayətullah Cavadi Amuli elmi inkişaflar və insanın varlıq sistemi haqqında anlayışındakı dəyişikliklərə toxunaraq deyib: “Bu inkişaflar ilahi hökmlərdə heç bir dəyişikliyə səbəb olmur. Necə ki, əvvəllər Günəş və Ay hərəkət edir, Yer isə hərəkətsizdir, elm adamları sonradan Yerin hərəkət etdiyini anladılar. Lakin elmi anlayışdakı bu dəyişiklik dini əsaslara təsir etmədi.
İslam öz hökmlərini varlığın sabit reallıqları üzərində qurmuşdur və bu əbədi qanunlar günəşin və ayın işığı kimi bəşəriyyəti əbədi olaraq hidayət edəcəkdir.
Dini biliklərin qorunması və yayılması üçün elmi sahələrdə səriştəli alim və tədqiqatçıların olması vacibdir. Siz həmçinin Nəcəf, Qum və Məşhəd Elm Hövzələri ilə əlaqənizi qorumalısınız. Bu mərkəzlər İslam cəmiyyətlərinin daxili və xarici ehtiyaclarını ödəyəcək fəqihlər, ilahiyyatçılar, təfsirçilər və alimlər yetişdirməlidir. İmam Sadiqin (ə) Hişam bin Həkəm kimi tələbələri var idi ki, onlara elmi qabiliyyətlərinə görə xüsusi vəzifələr verilirdi. Bu səbəbdən elm öyrənmək və ictihad dərəcəsinə çatmaq şübhələrin öhdəsindən gəlmək və dini qorumaq üçün ən mühüm yoldur.”
Ayətullah Cavadi Amuli dinin prinsipləri ilə ictimai dəyişikliklər arasındakı fərqi belə ifadə edib: “Bəzi ictimai inkişaflar və həyat tərzində baş verən dəyişikliklər, məsələn, yemək yeyərkən əl əvəzinə qaşıqdan istifadə, geyinmə tərzində və ya həyatın digər təfərrüatlarında dəyişikliklər dəyişkəndir və zaman və məkandan asılıdır. Halbuki, dinin əsasları və Əhli-beytin (ə) təlimləri sabit və dəyişməzdir. Əmirəl-möminin (ə) övladların ataları kimi yaşamağa məcbur edilməməli, əksinə, onların başqa bir zaman üçün yaradıldıqlarını anlamaları lazım olduğunu vurğulayıb.
Dünyadakı ilahi nizamı və insanın məsuliyyətini xatırladaraq deyib: “Göylərdən tutmuş dənizlərin dərinliklərinə qədər bütün kainat ilahi bir nizam çərçivəsində idarə olunur. Dənizlərdəki balıqlar və səmadakı ulduzlar müəyyən bir sistem daxilində hərəkət edirlər. Bu, insan həyatı üçün nümunə olmalı olan ilahi planı göstərir. Buna görə də müsəlmanlar və xüsusilə Əhli-beyt (ə) bu ilahi nizamı tanımalı, zülmdən uzaq olmalı, dünyada ədalət və əmin-amanlığın bərqərar olması üçün səy göstərməlidirlər.”